Erfgoed Brussel focust op industriële architectuur

Recent verscheen het 8ste nummer van ‘Erfgoed Brussel’, het tijdschrift van de Directie Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het centrale thema is industriële architectuur.

In een eerste bijdrage bespreken Inge Bertels, Sara Wermiel en Ine Wouters (Vrije Universiteit Brussel) de eerste resultaten van het onderzoeksproject 'Creating a typology of warehouses for Brussels and beyond'. In het kader van dit project werden de Brusselse pakhuizen bestudeerd en in een internationaal kader geplaatst. De snelheid en intensiteit waarmee de stedelijke ruimte wordt getransformeerd en commerciële en industriële zones worden herontwikkeld, maakt dat heel wat historische pakhuizen worden afgebroken. Deze pakhuizen verloren immers niet zelden hun originele functie in de loop van de 20ste eeuw. Latere transformaties en herbestemmingen lieten vaak sterke sporen na, zowel op materieel als functioneel vlak. Dwingende vragen rijzen dan ook met betrekking tot een gepaste herbestemming van deze - al dan niet beschermde - historische pakhuizen. De auteurs bieden in hun artikel een reflectie over het thema en brengen de specfieke kwaliteiten van dit Brusselse erfgoed onder de aandacht, opdat bij toekomstige herbestemming de eigenheid en leesbaarheid van dit erfgoed behouden blijft.

Een tweede bijdrage behandelt de voormalige slachthuizen in Anderlecht, een complex uit 1890. De overdekte markt, een monumentale structuur van glas, staal en gietijzer, vormde het onbetwiste middelpunt van een hiërarchisch geordend geheel van gebouwen, boulevards, straten en pleinen, dat getuigt van de stedelijke ontwikkeling van de wijk Kuregem tussen 1870 en 1910. Als een 'stad in de stad' had de site een eigen spoorlijn met overdekte spoorkade en een watertoren voor de stoomlocomotieven. Vandaag is de overdekte markt, op een paar restanten van andere gebouwen na, het enige maar tegelijk ook markantste overblijfsel. Gelet op de vervallen toestand gaf Abattoir nv, de beheerder van de site, opdracht tot het maken van een voorstudie ter voorbereiding van een daadwerkelijke restauratie. Architecten Tarcis Stevens en Teresa Patricio bespreken in hun bijdrage de resultaten van deze studie.

Sybille Valcke, attaché bij de Directie Monumenten en Landschappen, bespreekt ten slotte de toekomst van de voormalige Godinfabrieken aan de Werkhuizenkaai in Laken. Het complex van de voormalige kachelfabriek Godin, die actief was van 1858 tot in de jaren 1960, beslaat een terrein van ongeveer vier hectare langs het kanaal naar Willebroek. Op deze site wordt vandaag het winkel- en vrijetijdscomplex 'Just under the Sky' ontwikkeld. Een deel van de oude gebouwen zal hiervoor worden gesloopt. Een 'gedenkplaats' en meerdere studies moeten de herinnering aan de site levend houden. In het onthaalcentrum zal een virtuele film over de Godinsite, op basis van een 3D-maquette, vertoond worden. In de cafetaria zal aandacht geschonken worden aan het leven van Godin, zijn utopie en de geschiedenis van de site. Ten slotte zal er een connectie worden gemaakt met het Godinmuseum in Guise (Frankrijk).

'Erfgoed Brussel' verschijnt drie keer per jaar (waaronder één speciaal nummer). Verkoop in de boekhandel: 10 euro per nummer (speciaal nummer: 20 euro). Jaarabonnement (3 nummers): 29 euro. Om een abonnement te nemen op het tijdschrift, kun je contact opnemen via broh.monuments@mrbc.irisnet.be.