'Erfgoed van Industrie en Techniek' focust op energie

Met enige vertraging verscheen recent een nieuw nummer van het tijdschrift ‘Erfgoed van Industrie en Techniek’ (jaargang 25, nr. 3), dat aandacht besteedt aan diverse aspecten van energie en elektriciteit.

Pieter De Raedt opent het nummer met een bijdrage over de industriële productie van elektriciteit en stoom in Aalst. In 1921 startte Intercom, een voorloper van Electrabel, met de bouw van een nieuwe elektriciteitscentrale in de Denderstad. Vanaf 1938 leverde de centrale ook stoom. In de jaren 1950 investeerde Intercom in een toen hypermoderne, energiebesparende waterkrachtkoppeling-installatie, voor de gelijktijdige productie van elektriciteit en stoom. In 1997 werd beslist de centrale definitief uit dienst te nemen. De site maakt sinds enkele jaren het voorwerp uit van verregaande reconversieplannen.

Na een overzicht van de ontwikkeling van elektriciteiscentrales in Nederland door Marc Busio, vraagt ingenieur Peter Van Den Bossche in een korte bijdrage aandacht voor elektriciteitshuisjes als industrieel erfgoed. Tijdens het interbellum symboliseerden de transformatieposten de vooruitgang door de elektriciteit. De gebouwtjes werden dan ook met zorg uitgevoerd als beeldbepalende elementen in het straatbeeld. Later kregen de elektriciteitscabines een meer sober en utilitair uitzicht. Als getuigen van de evoluties in onze energie-infrastructuur dringt een verdere inventarisatie van de gebouwtjes zich op.

Maarten Van Landeghem beschrijft ten slotte de opmerkelijke Merelaanmolen in Gistel. Alfred Ronse, de eerste Vlaamse molinoloog en burgemeester van Gistel, liet deze staakmolen op een hoge bakstenen romp in 1933 oprichten op zijn kasteeldomein. De molen, waarmee Ronse elektriciteit probeerde op te wekken, was het resultaat van zijn zoektocht naar een nieuwe bestemming voor de traditionele windmolens, waarvan de hoogdagen toen al lang voorbij waren. Ondanks de bescherming als monument in 1977, staat de unieke molen echter al jarenlang te verkommeren. Een oplossing dringt zich op.

'Erfgoed van Industrie en Techniek. Vlaams-Nederlands tijdschrift voor industriecultuur' is een uitgave van de Stichting Erfgoed. Voor Vlaanderen is het abonnement verbonden aan het lidmaatschap van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie. Het nummer is ook apart te verkrijgen (8,50 euro).