Onze tips voor de Open Monumentendag
Op zondag 11 september wordt voor de 28ste keer Open Monumentendag (OMD) gevierd in heel Vlaanderen. Het vernieuwde concept resulteerde opnieuw in heel verscheiden programma met bijna 800 monumenten en activiteiten in heel Vlaanderen. ETWIE zet hieronder alvast een aantal aanraders op een rij voor wie geïnteresseerd is in technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed.
ANTWERPEN
In Antwerpen organiseert Konhef een tentoonstelling over de eerste liften in België, met onderdelen van liften en hefwerktuigen. Je kan ook een kijkje nemen in het Zuiderpershuis, in een oude haringrokerij of in het voormalige Goederenstation-Zuid, dat een nieuwe bestemming kreeg als bankgebouw. In Nijlen kan je de gerestaureerde diamantslijperij Lieckens bezoeken, en in Vremde demonstreren hoefsmeden Ludo Daems en Stenn Schuerman en kunstsmid Jan Vlerus hun ambacht. In Duffel staat het verleden en de toekomst van Cinema Plaza in de kijker, en wordt er ook gefocust op de vroegere bedrijvigheid rond het station. In Mechelen zijn er rondleidingen in het atelier van torenuurwerkmaker Michiels, en in Rijmenam ontdek je de voormalige brouwerij De Seeridder. In Lier wordt de 500ste verjaardag van het sashuis 'Groot Spui' gevierd, en in Sint-Katelijne-Waver blaast museum 't Grom 10 kaarsjes uit. De geschiedenis van staalproducent Bekaert komt aan bod op een tentoonstelling in Hemiksem. Liefhebbers van artillerie komen dan weer aan hun trekken in het Gunfire Museum in Brasschaat.
LIMBURG
Onder de titel 'Van mijnverzakking tot drinkwater' wordt in Eisden het mijnverzakkingsgebied in de kijker gezet. In Meeswijk vertelt molenaar Albert Van Hees je meer over de werking van de windmolen 'Nieuw Leven'. In Hasselt kan je de herbestemming van de Koloniale Waren, een gebouw van Huib Hoste, ontdekken. In het Jenevermuseum zijn er gratis rondleidingen, en in Kuringen zijn er verschillende activiteiten rond de gerestaureerde Tuiltermolen op het domein van de abdij van Herkenrode. In Opglabbeek kan je deelnemen aan een fietstocht langs de watermolens uit de omgeving. Op de mijnsite van Beringen kunnen bezoekers uitzonderlijk een kijkje nemen in de indrukwekkende badzaal. In Rekem zet de museumapotheek Dr. Humblé zijn deuren open, en in Borgloon kan je de stroopfabriek bezoeken.
OOST-VLAANDEREN
In Gent staat onder meer een boottocht langs het industrieel erfgoed van de Voorhaven en de indrukwekkende droogdokken op het programma. Of laat je je liever overdonderen door de industriële charme van De Centrale of de gashouders op de Tondelier-site? Nog in Gent wordt de aandacht gevestigd op de geschiedenis van het winkelen en de winkelpanden. In Sint-Niklaas wordt een kortfilm over winkelinterieurs voorgesteld. Je krijgt er ook nog eens de kans om het interieur van de unieke drogisterij De Walvis te bezoeken. Een tentoonstelling in de 'Tissage de la Lieve dEecloo' focust op het belang van de textielnijverheid in Eeklo. De maalderij van de Prosperhoeve in Kieldrecht zet voor het eerst in een decennium zijn deuren wagenwijd open voor het brede publiek. In Lebbeke is er een fietszoektocht langs oude brouwerijen. Naar goede gewoonte zetten heel wat molens in de provincie hun deuren open. Zo kan je onder meer de Van Hauwermeirsmolen (foto) in Massemen en de Brembosmolen in Ronse bezoeken. In de Boembekemolen in Brakel worden een aantal stationaire Claeys-motoren getoond, in Herzele ontdek je de geschiedenis van de voormalige wattenfabriek L'Ouate, en in Geraardsbergen halen oud-werknemers herinneringen op aan de luciferfabriek 'Union Allumettière'. Tussen Baasrode en Sint-Amands kan je ten slotte gratis een ritje met de stoomtrein maken.
VLAAMS-BRABANT
De heemkundige kring van Vilvoorde focust met verschillende activiteiten op de verdwenen industrie tussen de Zenne en het kanaal. Het MOT in Grimbergen organiseert demonstraties spijkers smeden en steen houwen. en zet de deuren van het nieuwe karrendepot en de gerestaureerde Liermolen open. Liefhebbers van watermolens kunnen ook in de Celismolen in Hoegaarden terecht. Op de tramsite van Schepdaal ga je terug in de tijd, en in Leuven ontdek je het bekroonde herbestemmingsproject van brouwerij De Hoorn. In een oude schuur in Neervelp geeft Anje Claeys grafiekworkshops voor kinderen, en in Diest worden workshops kantklossen georganiseerd. In Lembeek kun je ten slotte de ambachtelijke schrijnwerkerij Lutjeharms bezoeken.
WEST-VLAANDEREN
In Wenduine geeft Frank Becuwe een lezing over de mechanisering en industrialisering van het maalbedrijf. Je kunt dit ook in de praktijk gaan ontdekken in maalderij Van Hyfte in Oedelem, of in de Hovaeremolen in Koekelare, een windmolen met maalderij en olieslagerij. Ook de Grijspeerdmolen in Hooglede en de Tombeelmolen in Outrijve draaien op volle toeren. In Veurne kan je de gerestaureerde schuur van het Bakkerijmuseum gaan bewonderen, in Moorslede staan de bakovens centraal, en in Passendale bezoek je een gerenoveerde cichorei-ast. Een bezoek aan de oude elektriciteitscentrale van La Brugeoise in Brugge is zeker de moeite, en in Zeebrugge kun je de restauratie van de Askoy II gaan bekijken. In Lichtervelde en Roeselare wordt gefocust op brouwerijen, in Kortrijk is er een wandeling rond industrieel erfgoed, en ook in Izegem kun je verschillende oude industriegebouwen ontdekken.
Meer info: deze lijst is uiteraard slechts een (subjectieve) selectie uit de honderden activiteiten. Meer activiteiten en alle praktische info vind je op www.openmonumentdag.be. Alle activiteiten zijn gratis en lopen meestal van 10u tot 18u. Voor sommige activiteiten is reserveren wel verplicht.