Onze tips voor Erfgoeddag

Op zondag 23 april vindt de 17de editie van Erfgoeddag plaats, met dit jaar als centraal thema 'Zorg'. 500 organisaties in Vlaanderen en Brussel nemen deel, goed voor zowat 800 activiteiten waarbij roerend en/of immaterieel erfgoed centraal staat. Te veel activiteiten om op te noemen, en daarom zetten we hieronder enkele aanraders rond technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed op een rijtje.

Antwerpen

Het MAS in Antwerpen geeft een exclusieve inkijk in het atelier waar scheepsmodellen gerestaureerd worden. In het Architectuurarchief ontdek je de archieven van aannemers en bouwbedrijven, en het Museum van de Geschiedenis van de Gezondheidszorg focust op de behandeling van nierziekten. In de Noorderkempen staat het 'Bels Lijntje' centraal, de spoorverbinding tussen Turnhout en Tilburg die precies 150 jaar geleden werd aangelegd. In Weelde wordt dit spoorverleden feestelijk in de kijker gezet. Het Klompenmuseum in Laakdal stelt op Erfgoeddag de gerestaureerde machines van klompenmaker Sam Mondelaers voor. In Heist-op-den-Berg vertellen bewoners van het woonzorgcentrum hun verhaal over het leven in de diamantsector. Het Radiomuseum in Olen organiseert een repair day, en in Berlaar zet het nieuwe Rode-Kruismuseum zijn deuren open. In De Zilverreiger in Weert maak je kennis met de bijzondere productietechniek van de Lloyd Loom-stoel. Het Gilliot en Roelants Tegelmuseum in Hemiksem toont hoe mensen met visuele beperkingen de collectie ervaren, en in Museum Rupelklei in Terhagen krijg je een beeld van de kinderarbeid in de steenbakkerijen. In Rijmenam en Mechelen kom je meer te weten over hoedenmaken, meubelmaken, kantklossen en marqueterie. In 't Grom in Sint-Katelijne-Waver kun je zelf met een handzaaimachine aan de slag op het proefveld.

Limburg

In Sint-Truiden staat de 75ste verjaardag van de Festraetsstudio in de kijker. Een kortfilm over de werking van het Festraetsuurwerk wordt in première voorgesteld, en je kan er je historische uurwerken op waarde laten schatten. In Nieuwerkerken neemt een gids je dan weer mee langs de restanten van de Duitse radarsite. Op het Circuit van Zolder staat de veiligheid centraal, en op de mijnsite van Zolder vindt het evenement MIJN-KRACHT plaats, een familiedag met workshops, rondleidingen en expo's. In het Mijnmuseum in Beringen is er aandacht voor de verzorging van gewonde mijnwerkers, en ook in Eisden staat de invloed van de steenkoolmijn op de zorgd centraal In Maasmechelen wordt de restauratie van een historische paardenlijkwagen toegelicht. In Houthalen-Helchteren kom je meer te weten over het vroegere trainstation. Ook het Rijkswachtmuseum zet zijn deuren open, net als het Lanz-Bulldogmuseum in As. In Hasselt ontdek je een aantal medische instrumenten en foto's uit de privécollectie van de doktersfamilie Nolens, het Jenevermuseum toont welk jenevererfgoed er in de stad nog wordt bewaard, en in de Provinciale Bibliotheek staat het verleden van de Hasseltse keramiekfabriek in de kijker.

Oost-Vlaanderen

In Gent ging het MIAT aan de slag met leerlingen van het Sint-Lievenscollega rond het thema kinderarbeid. De jongeren verzamelden verhalen bij bewoners van woonzorgcentra en bij mensen uit hun omgeving. Aan de Universiteit Gent staan ook heel wat activiteiten op het programma, onder meer rond de collecties Dierkunde en Geneeskunde. De oudere inwoners van Temse vertellen hun verhalen over kan en over de scheepswerf, en in de School voor Scheepsmodelbouw in Baasrode zie je hoe de modelbouwers zorgen voor oude tradities en technieken. Tussen Baasrode en Dendermonde kan je meerijden op een stoomtrein. In Lokeren zijn er demonstraties rond papierscheppen en restauratie van muurschilderingen, en in Sint-Lievens-Houtem ontdek je een privécollectie apothekersvoorwerpen. In Waasmunster loopt een tentoonstelling over het textielbedrijf Manta, en in Sint-Niklaas is er een foto-expo over een oude drogisterij en kom je alles te weten over de conservatie van historische wapens. In het Brandweermuseum in Aalst staat de dringende geneeskundige hulpverlening centraal.

Vlaams-Brabant & Brussel

In Museum Histaruz in Leuven keer je terug naar de oorsprong van het universitaire ziekenhuis. Een exclusieve dwaaltocht voert je onder meer langs het oude operatiekwartier en de catacomben van het ziekenhuis. Ook het Universiteitsarchief zet het academisch erfgoed in de kijker, en in Oud-Heverlee is er een fototentoonstelling over Vesalius en zijn familie. In Haacht kan je dan weer de collectie medische instrumenten van oud-burgemeester Mon Fillet gaan bekijken, en in het Audiovisueel Museum in Pepingen ontdek je de werking van de vonkenzender. La Fonderie in Anderlecht nodigt je uit voor een blik achter de schermen van het museum, in Anderlecht leer je alles over de zorg voor molens en het molenaarsambacht, en ook het Museum voor de Radiologie zet zijn deuren open.

West-Vlaanderen

In Zwevezele opent het erfgoeddepot van de provincie eenmalig zijn deuren voor het grote publiek. Aan de hand van de collectie Bulskampveld tonen specialisten je wat erfgoedzorg inhoudt. In Blankenberge bezoek je enkele authentieke vissershuisjes en leer je alles over de zorg voor maritiem erfgoed. In De Panne kan je naar een lezing over kustaffiches of naar een workshop over het borgen van het garnaalvissen te paard, en in Knokke-Heist focussen museum Sincfala en TTO Noordzee op de mobiliteitin de Zwinstreek. In Brugge staat onder meer ambachtelijke demonstraties en atelierbezoeken op het programma. Texture in Kortrijk focust op de reconversie van een plaatselijk vlasbedrijf, en in Izegem toont het museum Eperon d'Or welke materialen en technieken er gebruikt worden voor de productie van borstels. In het Hopmuseum in Poperinge opent een nieuwe expo over de brouwerijen in de Westhoek en in het zuiden van de provincie organiseren enkele brouwerijen het evenement 'Rondje Roodbruin'. In Roeselare worden ook de resultaten getoond van het project 'B(r)ouwchallenge', waarin studenten nadachten over een herbestemming voor de oude brouwzaal van Rodenbach. In Lichtervelde bouwt de heemkring een heus vroedvrouwenkabinet, met onder meer een aantal foetussen op formol!

De Koninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs organiseert op verschillende plaatsen in Vlaanderen activiteiten rond de morsecode als immaterieel erfgoed: bekijk het overzicht.

Deze lijst is uiteraard slechts een (subjectieve) selectie uit de honderden activiteiten tijdens Erfgoeddag op 23 april (10u-18u). Veel meer activiteiten en alle praktische informatie vind je op www.erfgoeddag.be.