contact
MyEtwie

Downloads

Naar aanleiding van een bepaald evenement, binnen een project of in samenwerking met andere erfgoedspelers werden de voorbije jaren heel wat fijne publicaties opgemaakt rond technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed. Van handige stappenplannen over boeiende infobrochures tot overzichtelijke verslagen. Omdat er niet altijd fysieke exemplaren op overschot zijn, vind je alle publicaties ook hier, vrij voor download en gebruik. De meest recente publicatie staat bovenaan.

Van naaldje tot draadje. Textielerfgoed in Vlaanderen en Brussel. Een veldtekening (2023)

Na vier jaar onderzoek naar het textielerfgoed in Vlaanderen en Brussel leveren we met deze veldtekening een zicht op wat textielerfgoed in Vlaanderen en Brussel is en kan zijn, en waar het bewaard wordt.

Dit onderzoek bracht een netwerk rond textielerfgoed in Vlaanderen en Brussel tot stand. Daarnaast heeft deze publicatie en alle acties daarrond (waardering, terminologie edm.) een beweging in gang gezet met aandacht voor het textielerfgoed. ETWIE neemt de taak op zich om een verdere afstemming, het uitvoeren van gezamenlijke acties te coördineren en samenwerken rond gemeenschappelijke noden.

Download

Cover_veldtekeningtextielerfgoed2023

Medisch erfgoed in Vlaanderen (2022-2023)

Met de werking rond wetenschappelijk erfgoed, besloot ETWIE om in 2021 in te zetten op medisch erfgoed. We bouwden voort op de collecties die in IJzeren longen, warme harten werden opgenomen. Uit een eerste korte zoektocht bleek namelijk dat er sedert de publicatie in 2021 heel wat veranderd was. Het werd duidelijk dat medisch erfgoed bedreigd wordt. Een nieuwe veldtekening en verdere acties dringen zich dus op. De eerste actualisering kwam er in eind 2021 in de vorm van een digitale publicatie.

In 2022 en 2023 kwamen alsmaar meer medische collecties op ons pad, en we werkten verder aan de uitbreiding van deze veldtekening. Het resultaat is een klepper van maar liefst 28 collecties in Vlaanderen en Brussel, en niet minder dan 130 pagina's.

Download

Didactisch model van het bekken. Collectie Histaruz
Foto: Didactisch model van het bekken. Collectie Histaruz

Schering en inslag! Waardering handweefgetouwen in Vlaamse museale collecties (2023)

Handweefgetouwen bestaan in alle maten en vormen. Van kleine tafelgetouwen over speelgoedgetouwtjes tot kamergrote exemplaren. Naar verwachting bevinden er zich ook in de collecties van de Vlaamse musea tal van handweefgetouwen.

De kennis met betrekking tot handweefgetouwen in andere museale collecties in Vlaanderen is onvoldoende om een beleid uit te werken en om beargumenteerde beslissingen te nemen rond verzamelen, bewaren of afstoot. Een waardering dringt zich op.

Download

cover_waarderingHandweefgetouwen

Jaarboek ETWIE (2022)

2022 werd het jaar van de mast, medisch erfgoed, eindelijk de achtste ontmoetingsdag, en zo veel meer! Blader gerust even met ons mee door deze en andere ETWIE-projecten.

Download

2022_jaarboek

Onderzoeksbalans textielerfgoed (2022)

De onderzoeksbalans textielerfgoed is een uitdieping van de onderzoeksbalans industrieel erfgoed, waarvan een update verscheen in 2020. Het geeft een overzicht van het erfgoedonderzoek en het historisch onderzoek in en over textielerfgoed in Vlaanderen.

De onderzoeksbalans textielerfgoed is een digitale publicatie, waardoor deze periodiek kan aangevuld, aangepast en uitgebreid worden.

Download

CoverOnderzoeksbalansTextiel
Foto: Onderzoeksbalans textielerfgoed. Cover: Ringspinmachine uit de collectie van Industriemuseum Gent. Foto: Corlazzzoli

Chimiek van de zak. Veldtekening van het kunstmesterfgoed in Vlaanderen en Brussel 1840-1960. (2022)

Deze publicatie brengt een overzicht van de kunstmeststofproductie en -gebruik in Vlaanderen. Welke bedrijven spelen een rol? Hoe ontstaat en evolueren de producten? Welke sleutelmomenten zijn er? Hoe gaan de landbouwers ermee om? Wat is de impact van de kunstmeststoffen? Welke sporen zijn er nog vandaag? Welk onderzoek is hier al rond gebeurd en bovenal: is er wel erfgoed bewaard van deze industrietak?

Het onderzoek werd samen met CAG, het Centrum Agrarische Geschiedenis uitgevoerd. Ook de hulp van de KVCV - sectie historiek was onontbeerlijk.

Download

Chimiek van de zak_byETWIE

Van naaldje tot draadje. Waardering van de naaimachines in de Gentse museale collecties (2022)

In kader van de acties rond het Netwerk textielerfgoed Vlaanderen werd in 2021 een waardering uitgevoerd op de naaimachines in de museale collecties van Industriemuseum, Design Museum Gent en Huis van Alijn.

In het rapport wordt er in eerste deel ingegaan op de naaimachine zelf. Wat is een naaimachine? Hoe werkt het, wie vond het uit en wat is de evolutie tot op vandaag? In het tweede deel van dit rapport wordt ingezoomd op naaimachines in museale collecties en meer specifiek op naaimachines in de Gentse museale collecties.

Download

voorblad rapport waardering naaimachines

Jaarboek ETWIE (2021)

2021 werd het jaar van de veldtekeningen van erg diverse erfgoedvelden, maar ook het jaar waarin ETWIE z'n eerste expo voorstelde over het behoud van kolenwasserijen. Blader gerust even met ons mee door deze en andere ETWIE-projecten.

Download

etwie-jaarboek-2021
Foto: op de cover: Slaapzaal Hospice Guislain, ca 1930. Collectie Museum Dr. Guislain

Medisch erfgoed in Vlaanderen (2021)

Er beweegt wat rond het erfgoed van geneeskunde, zorg en welzijn. Met de werking rond wetenschappelijk erfgoed en het themanetwerk academisch erfgoed besloot ETWIE in 2021 om in te zetten op medisch erfgoed. We bouwden voort op de collecties die in de publicatie IJzeren longen, warme harten (2014) werden opgenomen. Het resultaat is een vernieuwd overzicht van medisch-erfgoedcollecties in Vlaanderen en Brussel. Welke speler heeft wat in de collectie? Tegelijk vulden we deze veldtekening aan met noden en behoeftes omtrent dit specifieke erfgoed.

Download

Cover Medisch erfgoed in Vlaanderen_ETWIE
Foto: Op de cover: Stethoscoop. Collectie Gasthuismuseum Geel

Jaarboek ETWIE (2020)

Het ETWIE-team gaf ook in coronajaar 2020 het beste van zichzelf, al was het heel vaak aan het telewerkbureau en via Zoom-gesprekken. Benieuwd welke projecten we vorig jaar hebben opgestart of afgerond? Lees dan even met ons mee.

Download

etwie-jaarboek-2020

Melk, katoen, fenol en matrijzen (2020-2021)

Deze publicatie brengt een overzicht van de vroege kunststofproducerende en -verwerkende industrie in Vlaanderen in de periode 1920-1961. Welke bedrijven spelen een rol? Hoe ontstaat en evolueert de sector? Welke sleutelmomenten zijn er? Wat wordt er allemaal gemaakt? Daarnaast ging ETWIE na welk kunststoferfgoed in museale collecties en bij bedrijven bewaard is gebleven. Wat is er en vooral: wat is er niet?

Download

etwie-onderzoek-vroege-kunststoffen-in-vlaanderen-2020-2021-cover

Kristalmodellen, kraakeenheden en kwikdampgelijkrichters (2020)

257 pagina's, 103 collecties, 4 universiteiten, 100.000den objecten. Deze publicatie geeft een overzicht van alle academisch-erfgoedcollecties aan de UAntwerpen, UGent, KU Leuven en VUB. Het is de opvolger van Balans en Perspectief (2014) en zoomt in op de collecties zelf: zijn alle collecties er nog die in 2014 beschreven werden? Werden er collecties afgestoten? Groeiden sommige collecties aan? Werd er lustig geïnventariseerd en gedigitaliseerd? Wat met de toenmalige contactpersonen en beheerders? Zijn de bewaarplaatsen nog steeds correct? Welke functie hebben de objecten in de collecties vandaag: didactisch materiaal, onderzoek of museale functie?

Download

ETWIE - Over kristalmodellen, kraakeenheden en kwikdampgelijkrichters 2021

Onderzoeksbalans Industrieel Erfgoed (2020)

Deze publicatie, gerealiseerd met de steun van het agentschap Onroerend Erfgoed, is een update van de Onderzoeksbalans uit 2010 en biedt een stand van zaken van het onderzoek rond industrieel erfgoed in maar liefst 35 thema's. Welke boeken en artikels zijn vandaag voorhanden, wat zijn de uitdagingen binnen dit erfgoedonderzoek, waarover is nog meer onderzoek nodig...? Een inspiratiebundel voor onderzoekers én beleidsmakers.

Download

ETWIE - Onderzoeksbalans Industrieel Erfgoed 2020

Jaarboek ETWIE (2019)

Het ETWIE-team zit niet stil. Om jullie beter vertrouwd te maken met de projecten en acties die in 2019 door onze ploeg werden opgestart of voltooid, verzamelden we enkele verhalen, terugblikken, beelden, quotes en vooruitblikken in een jaarboek.

Download

etwie-jaarboek-2019

Verslag pilootproject: Waardering brandweererfgoed Vlaanderen (2019)

Deze publicatie bundelt de bevindingen van het waarderingsproject rond brandweererfgoed van het Brandweermuseum in Aalst en de collectie van de brandweerkazerne in Mechelen. Dit project was een initiatief van ETWIE samen met Erfgoedcel Denderland, Hof van Busleyden, De Bardijnen en de Stad Aalst. Met eerder genoemde brandweercollecties als case werd een poging ondernomen om dit type erfgoed te waarderen en zo tot een gemeenschappelijke visie te komen.

Download

etwie-waardering-brandweererfgoed-vlaanderen-2019

Ambacht in beeld: lights, camera, action? (2019)

In 2019 organiseerde ETWIE in samenwerking met Wendy Van Wilgenburg, visueel antropologe en directeur van het Ambacht in Beeld Festival in Nederland, de cursus 'Breng je ambacht of techniek in beeld'. De cursus vormde een praktische handleiding voor personen die immaterieel erfgoed mee in kaart willen brengen en borgen voor de toekomst. Ook Lieselot en Robin van het ETWIE-team volgden de vierdaagse cursus. Lieselot verzamelde haar bevindingen in dit nuttige document. Ga jij straks ook aan het filmen? Maak dan gebruik van haar tips om de perfecte video te maken!

Download

etwie ambacht in beeld lights camera action 2019

Virtuoos met vuur! (2019)

Tussen 2016 en 2018 werd een driejarige smeedopleiding georganiseerd op initiatief van Ijzer en vuur, met begeleiding van ETWIE en financiële steun van het Platform voor Opleiding en Talent. De opleiding had als doel om met de hulp van buitenlandse meesters meerdere jonge, beloftevolle smeden verder te bekwamen in het smeedambacht. Deze publicatie dient als verslag om de opleiding, de ervaring en het vakmanschap te documenteren. De jonge smeden komen er ook zelf aan het woord.

Download

etwie virtuoos met vuur

Kletterende klompen (2019)

In het kader van Erfgoeddag 2019 met als thema 'Hoe maakt u het' werkten verschillende erfgoedpartners samen aan een uitgebreide brochure over de klompenmakerij. Het resultaat is een fijn overzicht van de geschiedenis van de klomp, de gebruikte grondstoffen, de manier van vervaardigen en de machines die daaraan te pas komen. Je ontdekt er welke klompencollecties je vandaag in Vlaanderen kan vinden, en maakt er kennis met heel wat oude én jonge klompenmakers die gepassioneerd over hun ambacht vertellen.

Download

etwie-kletterende-klompen-2019

Aan de slag met het verleden van je bedrijf (2018)

Na het verschijnen van het boek 'Eeuwen Ondernemen. 100 honderdjarige ondernemingen vertellen hun verhaal' werd in 2018 samen met Geheugen Collectief een brochure gemaakt om bedrijven verder warm te maken om hun bedrijfserfgoed te koesteren. Wat is de (meer)waarde van bedrijfserfgoed en wat kan je er allemaal mee doen? Een inspirerende brochure!

Download

etwie-aan-de-slag-met-het-verleden-van-je-bedrijf-2018

Morse Code Heritage. Grenzeloos met punten en strepen. (2014)

'Grenzeloos' was het thema van Erfgoeddag 2014. De Koninklijke Unie van Belgische Radioamateurs organiseerde de expo 'Grenzeloos met punten en strepen'. Verspreid over Vlaanderen stelden ze allerhande zendapparatuur tentoon. De verschillende locaties waren via luchtgolven met elkaar verbonden zodat bezoekers over de provinciegrenzen heen met elkaar in contact konden komen. In samenwerking met ETWIE werd toen een brochure gemaakt over de geschiedenis van telecommunicatie, het belang van morsecode en het potentieel om morsecode te erkennen als immaterieel cultureel erfgoed. In 2015 werd het gebruik van morsecode toegevoegd aan de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed door Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz.

Download

Met oldtimers terug in de mobilitijd (2013)

'Stop de tijd' luidde het thema van Erfgoeddag 2013. Naar aanleiding van het project 'Terug in de MobiliTIJD' van de erfgoedcel Pajottenland Zennevallei maakte ETWIE toen een brochure, samen met de Belgische Federatie voor Oude Voertuigen, de Forties en Fifties American Cars Enthusiasts en de Retro Vrienden. De brochure brengt niet alleen het verhaal van de opkomst van de auto als hét maatschappelijk symbool van de 20e eeuw, maar laat je ook kennismaken met de oldtimerclubs in België en de historische bronnen die je kan raadplegen om zelf aan de slag te gaan met het mobiele erfgoed in je omgeving.

Download

etwie-met-oldtimers-terug-in-de-mobilitijd-2013