Cogétama, de indiaan uit Knesselare

Het recentste nummer van TIC - Tijdschrift voor Industriële Cultuur (jaargang 29, nr. 120) bevat een boeiende mix van artikels over industrieel erfgoed. Een van de hoofdartikels focust op de Oost-Vlaamse gemeente Knesselare, die tot het begin van de jaren 1980 bekend stond voor haar sigarenproductie op industriële schaal.

Velen herinneren zich nog het merk 'Cogétama' uit de promotiecampagnes met de typische indiaan. Voor Knesselare betekende Cogétama echter meer dan sigaren, productie en winst. Het was een plek waar banden werden gesmeed en verhalen ontstonden. Hoewel het bedrijf in 1983 de deuren sloot, blijft Cogétama deel uitmaken van de culturele biografie van Knesselare. Het verhaal van de Knesselaarse sigarenindustrie begon in het laatste kwart van de 19de eeuw en kende bloeiende episoden. Goed honderd jaar later geraakte het toch uitverteld, ten gevolge van onverbiddelijke concurrentie, automatisering, verplaatsing van productie en andere leef- en rookgewoonten. Vandaag blijven van de fabriekssite enkel nog de kantoren en de villa over. Nog één opstaande muur is een stille getuige van de fabriek zelf.

De wens om het onvoltooide verleden van Cogétama te documenteren en te bewaren, groeide enkele jaren geleden uit tot een erfgoedproject, dat gerealiseerd werd met de steun van Erfgoedcel Meetjesland. Op Erfgoeddag 2009 kwamen ex-werknemers terug samen op de voormalige fabriekssite. Ze konden er genieten van een tentoonstelling met verzamelde stukken van en over Cogétama. Enkele onder hen werden ook geïnterviewd. Hun getuigenissen en unieke foto's werden nadien door Jan Van de Casteele en Paul Verhoestraete samengebracht in de publicatie 'Meetjesland Werkt'. In het najaar van 2009 volgde ook nog een geapprecieerde theatermonoloog.

Dit nummer van TIC heeft verder ook nog aandacht voor het verhaal van de jeneverstokerij Van Damme in Balegem en voor het project 'Tracé Travak', dat de geschiedenis van het woon-werkverkeer in het Land van Rode onderzoekt. Fotograaf Christophe Vander Eecken zorgde ten slotte voor een documentair fotoverslag van de transformatie van de 'Oude Dokken' in Gent.

Het driemaandelijkse TIC - Tijdschrift voor Industriële Cultuur is een uitgave van het MIAT. Een los nummer is verkrijgbaar aan 7 euro. Een jaarabonnement (4 nummers) kost 25 euro.