De 200ste ETWIE expertisevraag!

Zo, 't is gebeurd! De kaap van 200 infovragen ligt ondertussen in ons kielzog.

Toeval of niet, maar onze 200ste vraag is een mooi voorbeeld van hoe een eenvoudige vraag beantwoorden soms meer boeiende vragen voortbrengt. Deze vraag illustreert ook de vlotte samenwerking tussen de bibliotheek van het Industriemuseum en ETWIE. Doordat we nauw samenwerken kunnen we makkelijker kennis uitwisselen en die ter beschikking stellen van anderen.

De bibliotheek van het Industriemuseum ontving een vraag over een transformator gemaakt bij CIEM en deelde die met ETWIE om hem samen op te lossen. De eigenaar was op zoek naar meer informatie over het object en CIEM, het bedrijf dat het maakte. Het betreft het bruine transformatorkoffertje met handvat en twee stopcontacten. We staken de koppen bij elkaar en brachten informatie samen om de man verder te helpen.

Uit de documentaire collectie van het Industriemuseum kon de bibliotheek een advertentie plukken, waarop de transformator van de vraagsteller te zien is. ETWIE vulde aan met informatie over de fabrikant. CIEM werd namelijk opgericht door de broers Vynckier, van het gelijknamige bedrijf Vynckier Fréres & Cie. Zij maakten elektrisch materiaal voor laag- en middenspanningsinstallaties. Met CIEM wilden de broers Vynckier een gat in de Belgische markt vullen. Na de Eerste Wereldoorlog stelden zij immers vast dat voor elektrische bellen en beltransformatoren (je wil immers geen risico op electrocutie bij het aanraken van de bel op volle netspanning) er geen binnenlands aanbod was. Daarvoor moest men beroep doen op producten uit de buurlanden. Met CIEM (ondersteund vanuit Vynckier) werd deze leemte treffend ingevuld. Het assortiment groeide verder met de integratie van transformatoren in allerhande toepassingen. Bijvoorbeeld om het elektriciteitsverbruik te vermindern, zoals met de spaarlamptransformatoren van CIEM. De collectie van het Industriemuseum beschikt over enkele mooie voorbeelden hiervan.

Onrechtstreeks bracht het antwoord op deze vraag ons in contact met de beheerder van het Plugs and Sockets Museum. We wisselden nog diverse informatie betreffende de fabriek Vynckier Fréres & Cie, Gardy en de mogelijkse betekenis van de naam 'CIEM' uit met hen. Dit leverde nieuwe informatie op, maar ook nieuwe vragen!

Zou er bijvoorbeeld een link zijn met CIEM in Gent en de Compagnie de l'Industrie Électrotechnique et Mécanique (afgekort CIEM), actief tussen 1891 en 1918 in Genéve?

Op het eerste zicht lijkt dat onwaarschijnlijk. Maar Maurice Vynckier, de oudste van de drie broers, was tijdens de Eerste Wereldoorlog als zwaargewonde soldaat wel lange tijd in het neutrale Zwitserland om te genezen. Lang genoeg althans om er te trouwen met een onderwijzeres uit La Tour-de-Peilz, gelegen aan het Lac Léman (ook gekend als het meer van Genéve). Maurice bevond zich vlakbij Genéve dus. En Maurice was een bijzonder groot liefhebber van alles wat met techniek en uitvindingen te maken had. Samen met zijn team ingenieurs was hij later de drijvende kracht voor de innovatie en nieuwe toepassingen die bij Vynckier Fréres en Cie gerealiseerd werden. Misschien is hij tijdens de oorlogsjaren in contact gekomen met CIEM in Genéve? Of misschien met Gardy, ook ontstaan in Genéve en eveneens een producent van elektrisch materiaal? Gardy vestigt in 1920 een afdeling in Brussel.

In 1920, ook in Brussel, stichtten de broers Maurice en Urbain Vynckier hun eigen bedrijf Vynckier Fréres & Cie. Enkele jaren later, toen broer Gaspard ook al in het familiebedrijf zat, hebben de broers Vynckier hun eigen CIEM opgericht in Gent. Het CIEM in Genéve is dan al enkele jaren verdwenen. Zijn er linken of is dit allemaal toeval? Dat zullen we wellicht nooit met zekerheid kunnen achterhalen. Maar boeiende vragen zijn het zeker!