contact
MyEtwie
In de kijker

De scheepsbouwer Panesi. Een geschiedenis van de Oostendse werven en vissersschepen

Gepubliceerd op 31/07/2015
panesi4

Naast een bijdrage over de Belgische seinhuizen bevat het recentste nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Relicta ook een interessant artikel over de scheepsbouw in Oostende. Aan de hand van het recent opgedoken bedrijfsarchief van scheepsbouwer Panesi werpen onderzoekers Maarten Van Dijck en Nathalie Daems nieuw licht op de geschiedenis van de Oostende scheepswerven en vissersschepen.

De scheepsbouw speelde eeuwenlang een belangrijke rol in ons land, maar in de laatste decennia van de 20ste eeuw verdween de sector vrijwel volledig. In verhouding tot het economische belang is er relatief weinig sociaaleconomisch historisch onderzoek over scheepswerven in België gepubliceerd, met uitzondering van de studies over de werven van Van Praet-Dansaert en Van Damme in Baasrode, de Boelwerf in Temse en de Cockerill Yards in Hoboken. Over de bouw van zeegaande vissersschepen bestaat echter amper literatuur. Het gebeurt bovendien zelden dat een scheepswerfarchief wordt bewaard. Bij de meeste sluitingen, aan de kust en in het binnenland, gingen de archieven verloren.

In 2006 maakte de familie Panesi het bedrijfsarchief en de scheepsplannen in hun bezit over aan het NAVIGO - Nationaal Visserijmuseum, een uitgelezen kans voor de onderzoekers van het agentschap Onroerend Erfgoed om te graven in de scheepsbouwgeschiedenis van Oostende. Aan de hand van het plannenarchief van de werf Panesi konden ze met een zeker detail de technologische ontwikkeling van het vissersschip aan de kust volgen vanaf ca. 1870 tot in de jaren 1960. In die periode ontwikkelde het vissersschip zich van een houten zeilsloep tot een door diesel aangedreven stalen treiler.

De familie Panesi komt naar voren als een geslacht van dynamische vernieuwers. Ze zorgden voor de introductie van het ‘schipje’ en probeerden vanaf de jaren 1920 nieuwe afzetmarkten aan te boren door de productie te diversifiëren. In de jaren 1950 schakelde de werf over op staalbouw. Er werden verscheidene binnenvaartschepen gebouwd en tussen 1960 en 1965 werden moderne treilers op stapel gezet. De scheepsbouw kreeg echter harde klappen, en in 1965 kwam ook een einde aan de nieuwbouwactiviteit van Panesi. Nadien was de werf nog enkel actief in scheepsherstellingen.

Plan van de O.181 Cleopatra, het laatste door Panesi nieuw gebouwde schip in 1965 (Bron: NAVIGO)

Het onderzoek naar Panesi roept ook vragen op naar de nog bestaande sites waarop de scheepswerven hebben gewerkt. Zo bleef nauwelijk iets bewaard van de sites waar de familie Panesi actief was. Het in kaart brengen van de werfsites voordat ze volledig vervallen of worden afgebroken, kan volgens de onderzoekers nog leiden tot interessante inzichten in de organisatie van de scheepsbouw in het verleden.

Het artikel is integraal beschikbaar op oar.onroerenderfgoed.be.

Verwante gemeentes

Google Maps laden ...