Delhaize Frères & Cie. 'Le Lion' en de Wereldtentoonstelling van Gent in 1913
Het recentste nummer van 'faro | tijdschrift over cultureel erfgoed' (jaargang 5, nr. 4) is grotendeels gewijd aan het jaar '1913'. Verschillende artikels bespreken elk een ander aspect van het leven in 1913. In een van deze bijdragen focust dr. Nelleke Teughels (Vrije Universiteit Brussel) op de aanwezigheid van Delhaize Frères & Cie. Le Lion op de Wereldtentoonstelling van Gent. De Gentse wereldtoonstelling in 1913 vormde het orgelpunt van de economische bloei die de stad en bij uitbreiding het hele industrieland België sinds het einde van de 19de eeuw doormaakte.
De uitbouw van de Gentse haven, gestart in 1880, stimuleerde de handel en de industrialisatie en urbanisatie van verschillende wijken. Stedenbouwkundige ingrepen en saneringsprojecten toverden Gent tegen het begin van de 20ste eeuw om tot een industriële grootstad. Het was dit vernieuwde Gent dat haar politieke, economische en industriële elite aan de wereld wilde tonen. Aangezien ze in de regel op veel internationale belangstelling konden rekenen, vormden wereldtentoonstellingen voor alle participerende landen een uitgelezen kans voor de promotie en demonstratie van de superioriteit van de nationale industriële producten. Dit moest de handelsrelaties met het buitenland verbeteren en nieuwe afzetmarkten creëren. Uiteindelijk zouden 4.975 Belgische exposanten de natie vertegenwoordigen in Gent.
Onder hen bevonden zich ook de Etablissements Delhaize Frères & Cie. Le Lion, opgericht in 1867. De nu nog altijd bekende keten in voedingsmiddelen kon op dat moment al bogen op een netwerk van meer dan 700 filialen in heel België.
De keten richtte zich met zijn stand niet enkel tot de consument; hij zocht er ook internationale erkenning voor zijn innovatieve organisatie, met een bedrijfsfilosofie die steunde op de krachten van de vrije markt en het individueel belang. Om ook de meest kritische bezoekers over de streep te trekken, was Delhaize aanwezig met een groot degustatiepaviljoen, waar men kon genieten van het lekkers dat de keten te bieden had. Elk aspect van het paviljoen beklemtoonde het belang dat Delhaize hechtte aan orde, hygiëne en kwaliteit, eigenschappen die van cruciaal belang waren om het vertrouwen te winnen van de consumenten. Aan de hand van het voorbeeld van Delhaize toont Teughels aan dat op dergelijke wereldtentoonstellingen niet enkel producten aan de man gebracht werden, maar ook ideeën. Het sociale project van Delhaize spoorde daarbij opvallend gelijk met de geest van de volksopvoeding die ook de expos beoogden. Net zoals de tentoonstellingen, die fenomenen waren van het industrieel kapitalisme, beoogde Delhaize de werkende klasse te overtuigen van de zegeningen van de industriële samenleving.
Je kunt het volledige faro-tijdschrift online lezen. Dit nummer bevat ook een interessante bijdrage over de problematiek van bedreigde collecties mijnerfgoed.