contact
MyEtwie
In de kijker

In memoriam Maurice Dorikens

Gepubliceerd op 11/06/2017
dorikens_zw

We hebben de droeve plicht het overlijden mee te delen van professor Maurice Dorikens, een van de pioniers van het wetenschappelijk erfgoed in Vlaanderen en oud-directeur van het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen van de Universiteit Gent. Naar aanleiding van zijn overlijden stelden professoren Danny Segers en Jozef Uyttenhove onderstaand in memoriam op.

Maurice werd in Antwerpen geboren op 7 oktober 1936. Zijn middelbaar onderwijs volgde hij aan het Koninklijk Atheneum in Antwerpen. Daarna studeerde hij natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Gent, waar hij in 1959 het diploma van licentiaat in de wetenschappen, richting Natuurkunde behaalde. Onmiddellijk daarna werd hij aangesteld als assistent in het Laboratorium Verschaffelt bij Prof. J. Verhaeghe. Daar deed hij onderzoek in de nucleaire fysica. In 1964 behaalde hij de graad van doctor in de wetenschappen.

In de periode 1960-1970 deed hij onderzoek naar de nucleaire structuur, voornamelijk met behulp van de lineaire elektron versneller van het laboratorium Verschaffelt. Zijn onderzoeksgroep was één van de eerste die omstreeks 1965 verhuisde naar het nieuwe laboratorium op de campus INW buiten het centrum van Gent. Vanaf 1972 verlegde hij zijn interesse meer naar toepassingen van nucleaire experimentele methoden in andere gebieden van de wetenschappen. Hij was vanaf dan ook de groepsleider van de positron annihilatie onderzoeksgroep, die zich bezighield met de studie van defecten in de vaste stof met behulp van nucleaire technieken.

Hij is auteur/coauteur van meer dan 100 wetenschappelijke publicaties in internationale tijdschriften over nucleaire fysica en instrumentatie. Maurice trachtte ook internationaal onderzoek te coördineren en in die hoedanigheid was hij één van de eersten die een Erasmus project opstartte dat 10 universiteiten uit 9 verschillende landen samenbracht.

Maurice bleef actief als onderzoeker in de vakgroep subatomaire en stralingsfysica tot 1993. Hij werd toen op 1 september 1993 aangesteld als adjunct-directeur van het ‘Museum voor Wetenschap en Techniek’ van de Universiteit Gent. Vanaf 1 februari 1995 werd hij aangesteld als directeur van het vernieuwde ‘Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen’. Dit vernieuwde museum werd gevestigd in het gebouw S30 op de campus Sterre en opende zijn deuren op 28 juni 1995. Maurice schreef verschillende wetenschappelijke artikels en boeken over de geschiedenis van wetenschappelijke instrumenten voornamelijk uit de periode vanaf de 19de eeuw. Hij was eveneens een veelgevraagd spreker zowel op nationale als internationale bijeenkomsten.

In 1998 kreeg hij op voordracht van de faculteit Wetenschappen de Sarton Medaille voor zijn verdiensten op gebied van de Geschiedenis van de Wetenschappen. Maurice organiseerde een tiental belangrijke tijdelijke tentoonstellingen die het wetenschappelijk patrimonium van de Universiteit Gent in het daglicht plaatsten. In 2001 organiseerde hij zo een dubbeltentoonstelling over Joseph Plateau: in het Caermersklooster over ‘Joseph Plateau, leven tussen Kunst en Wetenschap’ en in het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen over het ‘Cabinet de Physique’. In oktober 2001 ging hij met pensioen en werd ere-directeur van het Museum.

Naast zijn wetenschappelijke carrière was hij ook een gedreven fotoamateur, die veel bekendheid verwierf bij verschillende fotoclubs in het land. Hij wordt herinnerd als stichter van de ‘Diaporama Club van België’ (DCB) die hij in 1989 samen met zijn echtgenote Liliane Dorikens – Van Praet oprichtte. Met zijn activiteiten als amateurfotograaf verwierf hij zowel nationaal als internationaal faam en nam gedurende de periode 1985-1991 zelfs het voorzitterschap waar van de ‘Fédération Internationale de l’Art Photographique’ (FIAP).