Izegemse centrale 'Stadselektriciteit' met schoorsteen definitief beschermd als monument
De centrale 'Stadselektriciteit' met schoorsteen (Izegem) zijn definitief beschermd als monument. Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois ondertekende het definitieve beschermingsbesluit op 2 maart. Dit besluit omvat de schoorsteen en de elektriciteitscentrale met stoommachine, alle leidingen, pompen, condensator, de elektrische installaties met dynamo, alternator en schakelbord. In 1978 werd de stoommachine reeds beschermd als monument, maar het gebouw en de schoorsteen hoorden daar tot nu toe niet bij (de ketel en oven zijn verdwenen).
Dankzij deze bescherming kan bij renovatieplannen aanspraak worden gemaakt op verschillende subsidiemogelijkheden. Rond de beeldbepalende schoorsteen van de centrale zat al geruime tijd een beveiligingsnet om vallend puin op te vangen. Ook het gebouw van de elektriciteitscentrale is aan een grondige opknapbeurt toe. Volgens de meerjarenplanning zal de schoorsteen in 2016 eerst aangepakt worden. In 2017 wordt dan het gebouw onder handen genomen.
De centrale werd gebouwd in 1900-1901 en gaf Izegem meteen een voorsprong op andere kleine steden en gemeentes in Vlaanderen. Zo werd de grote elektriciteitscentrale Langerbrugge in Gent pas gebouwd in 1911. De centrale groeide mee met de stijgende vraag naar elektriciteit door steeds grotere stoommachines te installeren, beginnend met twee kleine stoommachines van 60 pk en eindigend met de unieke tandem-compound-stoommachine van 1650 pk in 1936.
De stoommachine van de elektriciteitscentrale is het grootste exemplaar in Vlaanderen, dat tevens uniek is omdat het verwijst naar een vrij specifieke periode in de elektriciteitsvoorziening. Andere bewaarde stoominstallaties in elektriciteitscentrales zijn stuk voor stuk stoomturbines, maar hier werd de elektriciteit (nog) opgewekt met een zuigerstoommachine. De stoommachine kan op reservatie bezocht worden via het stoom & stroom museum.