Nieuwe Leeuwenhoek-microscoop voorgesteld

In Museum Boerhaave in Leiden (Nederland) werd vandaag een 'nieuwe', zilveren Leeuwenhoek-microscoop voorgesteld. Dat is hoogst uitzonderlijk, want er zijn slechts een tiental authentieke instrumenten bekend van de 17de-eeuwse microscopie-pionier Antoni Van Leeuwenhoek.

Het microscoopje is afkomstig uit een Britse collectie poppenhuisattributen, waarin het object altijd als een vreemde eend in de bijt werd beschouwd. Onderzoek van Museum Boerhaave heeft nu echter uitgewezen dat het onooglijk instrumentje in werkelijkheid een authentieke 17de-eeuwse microscoop is van de Delftse lakenhandelaar Antoni van Leeuwenhoek. Zijn systematische waarnemingen met zelfgemaakte instrumentjes maakten hem tot de grondlegger van de microbiologie. De microscopen van van Leeuwenhoek waren meestal uit messing vervaardigd. De nieuwe, zilveren microscoop vergroot 248 keer, waarmee het het op één na krachtigste exemplaar is dat bewaard is gebleven.

De microscoop is verworven door verzamelaar Bert Degenaar voor zijn Planetarium Zuylenburgh in Oud-Zuilen, een van de opmerkelijkste privé-collecties in Nederland. Vanaf morgen wordt het instrument gedurende vier maanden tentoongesteld in Museum Boerhaave in Leiden. Vervolgens wordt de microscoop ook nog getoond in Utrecht, Oxford en Berkeley.

Ook in ons land bevindt zich een Leeuwenhoek-microscoop, een exemplaar dat afkomstig is uit de wereldvermaarde collectie historische microscopen van de Antwerpse geleerde Henri Van Heurck. Sommige specialisten hebben echter vragen bij de herkomst van dit instrument, dat zich nu in het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen in Gent bevindt.