Private moleneigenaars trekken aan de alarmbel
De private eigenaars en erfpachthouders van molens voelen zich financieel benadeeld sinds de invoering van het nieuwe onroerenderfgoeddecreet. In tegenstelling tot gemeentebesturen kunnen zij immers geen beroep doen op de verhoogde erfgoedpremie van 80 procent, waardoor het onderhoud van de molens in het gedrang komt. Molenzorg Vlaanderen en de Werkgroep West-Vlaamse Molens stelden nu een motie op, gericht aan Vlaams minister Geert Bourgeois en het agentschap Onroerend Erfgoed.
"Door het nieuwe onroerenderfgoeddecreet is er een onderscheid ontstaan in de erfgoedpremie, naargelang de aard van de bezitter," leg Lieven Denewet, voorzitter van Molenzorg Vlaanderen, uit. "De meeste ambachtelijke wind- en watermolens in Vlaanderen zijn in het bezit van gemeentebesturen. Nog slechts een klein deel is in handen van afstammelingen van de laatste molenaars. Sommige molens werden aangekocht door molenliefhebbers of in erfpacht genomen door vzws, die met veel enthousiasme - maar met weinig middelen - hun molen van ondergang proberen te behoeden."
De regelgeving omtrent de erkenning als ZEN-monument (voor 60%) en/of als open erfgoed (voor 80%) is echter niet bepalend voor het premiepercentage voor molens in het bezit van gemeentebesturen, maar wel voor molens in het bezit van privépersonen of (vzw-)erfpachthouders. "In de praktijk komt het er op neer dat de gemeenten kunnen blijven rekenen op 80%, terwijl wij private moleneigenaars - doorgaans van niet meer dan 60 % erfgoedpremie kunnen genieten. We hebben immers begrepen dat de erkenning als open erfgoed slechts voor een heel beperkt aantal molens zal gelden. Een gemeentelijke molen die ook niet erkend wordt als open erfgoed, blijft echter wel de 80% behouden. Wij voelen ons dus benadeeld door deze vermindering van 20 % en door het ontstane onderscheid met de gemeentebesturen."
Als gevolg van de nieuwe regeling worden restauratiewerken uitgesteld of worden de molens door particulieren verkocht of geschonken aan de gemeenten. Dit leidt echter tot een omgekeerd effect, met name een verminderde private financiële inbreng, meent Denewet. "Daarom vragen wij dat het onderscheid in de erfgoedpremie naargelang de aard van de eigenaar zou opgeheven worden en dat de private eigenaars en de (vzw-)erfpachthouders dezelfde erfgoedpremie van 80 % zouden krijgen."