Speuren naar fabrieken bij de fotografische dienst van het Ministerie van Openbare Werken

Het Algemeen Rijksarchief heeft onlangs een boeiende fotoreeks digitaal ontsloten: de tientuizenden beelden gemaakt door de fotografische dienst van het Ministerie van Openbare Werken tussen 1880 en de Tweede Wereldoorlog.

De dienst legde de vele werven en infrastructuurwerken van het ministerie vast op de gevoelige plaat. Het gaat in hoofdzaak om bruggen, kanalen en sluizen (en ook wel wat wegen en overheidsgebouwen). Hier en daar worden ook panoramafoto's genomen met zicht op de steden of landschappen waarin gewerkt wordt (bijvoorbeeld vanop het fort van Dinant of de toen net gebouwde vuurtoren van Oostende). Omdat het doel van de foto's niet esthetisch of kunstzinnig was, zijn het vaak getuigenissen van plekken die andere fotografen uit die tijd over het hoofd zagen, of (zoals de vuurtoren bijvoorbeeld) eenvoudigweg niet konden betreden. Sowieso boeiend beeldmateriaal dus! Meer informatie over het ontstaan en de functies van de fotografische dienst kan je lezen in de aankondiging van het Rijksarchief.

Allemaal goed en wel, maar zijn er ook fabrieken te zien?

We zouden geen liefhebbers zijn van industrieel erfgoed als die vraag niet spontaan in ons gaat opborrelen. Dus namen we benieuwd een kijkje.

Het antwoord: jazeker! De kanalen waren (naast sporen) hét transportmiddel bij uitstek voor bulkgoederen en afgewerkte producten. Heel wat grote bedrijven hebben zich langs die kanalen en havens gevestigd, de werkgelegenheid trekt arbeiders (en dus bewoning) aan en gemeentes en hogere overheden werken aan de nodige infrastructuur (zoals bruggen en invalswegen) om o.a. die bedrijven vlot bereikbaar te maken. Kortom: bij het fotograferen van die werken, komt er nu en dan wel eens een fabriekssite in beeld.

Het is een beetje grasduinen, maar je kan met relatief weinig moeite al snel boeiende foto's vinden. Om een smakelijke teaser te kunnen voorschotelen namen we steekproefsgewijs een snelle duik in de gedigitaliseerde archiefbeelden en kwamen met onderstaande pareltjes boven water. Je kan erg vlot zoeken naar bepaalde gemeenten, dus wie benieuwd is naar beelden van zijn eigen regio wordt via de zoekrobot snel op z'n wenken bediend. Vergeet niet in te loggen met je account, want anders kan je de beelden niet zien. Veel kijkplezier!