Uit de kennisbank: het Torenverplaatsingsmuseum in Bocholt
- verhaal

De ETWIE-Kennisbank bestaat intussen 6 jaar. Ze bevat maar liefst 1562 fiches over mensen en organisaties uit het TWI-erfgoedveld, en dan zie je soms door het bos de bomen niet meer. Daarom duiden we elke maand iemand aan om in de kennisbank te duiken, er één fiche uit te plukken en die in de kijker te zetten.
De aftrap is voor Robin Debo, kennismedewerker bij ETWIE. Erg toepasselijk, want na de technische opstart van de kennisbank in de zomer van 2013 was Robin - aanvankelijk als jobstudent - druk bezig met het aanvullen ervan. Een jaar later bevatte de kennisbank al 933 actoren en sindsdien is dat aantal gestaag blijven groeien.
De keuze van Robin Debo
Gekozen item:
"Het Torenverplaatsingsmuseum in Bocholt."
Waarom:
"Vanaf het allereerste moment dat ik iets over het torenverplaatsingsmuseum in Bocholt las, was mijn interesse meteen gewekt. Vooral omdat het een wel héél specifiek onderwerp is om een volledig museum aan te wijden. Prachtig vond ik dat, en technisch zeer interessant, dus zeker ook nuttig voor de kennisbank!
Tot dan viel het thematisch groeperen van de vele fiches uit de kennisbank best goed mee: rond thema's als pakweg baksteen of diamant zijn heel wat mensen en organisaties actief. Maar een museum over het verplaatsen van een kerktoren, hoe label je dat?
Gecharmeerd door het idee van een torenverplaatsingsmuseum, en in de hoop nóg een museum of een collectie over het verplaatsen van gebouwen te ontdekken, toverde ik onder de categorie 'bouw en bouwtechnieken' speciaal een subthema 'verplaatsingswerken'. Tot op vandaag heeft het Torenverplaatsingsmuseum zo een uniek plekje gekregen in de kennisbank, als enige vertegenwoordiger van dit gekke thema. Tips over gelijkaardige collecties zijn dus heel erg welkom!"
Wat is het:
"Door het groeiende bevolkingsaantal van Bocholt aan het begin van de 20e eeuw was de Sint-Laurentiuskerk al enige tijd uit zijn voegen aan het barsten. In 1910 drong een uitbreiding van de kerk zich op. Geen eenvoudige opdracht. Gelukkig hadden de pastoor en de burgemeester vernomen dat twee Amerikanen in Antwerpen het Damstation al eens in z'n geheel wisten te verplaatsen. Ze namen contact op en vroegen aan deze M. Weiss, ingenieur van het polytechnisch instituut van Philadelphia, en zijn aannemer Morglia om de toren van de kerk van Bocholt te verplaatsen. Zo zou er ruimte vrijkomen om de middenbeuk te verlengen. Een samenloop van omstandigheden die Bocholt internationaal in het nieuws zou brengen en die de inwoners van Bocholt de bijnaam 'torenkruiers' gaf.

Weiss verhuisde naar Bocholt en was er enkele maanden druk in de weer met de noodzakelijke studies. Ondertussen leidde hij de voorbereidende werken in goede banen. Op het moment van de waarheid werd de kerktoren uit mergelsteen, daterend uit 1411, zo'n 2 centimeter van de originele funderingen getild, vervolgens 9,4 meter verplaatst en opnieuw neergezet op de nieuwe funderingen. Deze monumentale klus werd in 8 dagen geklaard - een ongeziene prestatie die lange tijd ook ongeëvenaard bleef.
Het huzarenstukje in Bocholt mocht internationaal op heel wat aandacht rekenen, van de East Oregonian (Oregon, VS) met als kop 'Two Yankee Engineers to move ancient tower' tot de Dundee Courier (Angus, Schotland) of the Linconshire Chronicle (Linconshire, Engeland) die er een artikel van ruim 4000 woorden aan besteedde. Tussen augustus en november 1910 was het verplaatsen van een toren in Bocholt wereldnieuws. L'immeuble et la construction dans l'Esthad zelfs een scoop te pakken: zij konden melden dat deze werken 43.000 fr. hadden gekost. Ze hadden immers een fortuinlijke ontmoeting met 'un ingénieur liégeois, originaire de Bocholt'die hen deze details kon verschaffen.
Zelf ontdekken hoe deze torenverplaatsing technisch in zijn werk ging? De plannen doornemen? Foto's van de verplaatsing of de levensgrote maquette van het ingenieuze verplaatsingsysteem zien? De rol van de burgemeester, pastoor en brouwer ontdekken in dit hele verhaal? Dat kan alleen maar in het Torenverplaatsingsmuseum van Bocholt!
Om af te sluiten nog deze leuke prent uit Le Rire. Journal humoristiquevan 20 augustus 1910."
Bedankt Robin!
Volgende maand duikt Sanne Van Bellingen in de ETWIE-kennisbank.

De ETWIE-Kennisbank bestaat intussen 6 jaar. Ze bevat maar liefst 1562 fiches over mensen en organisaties uit het TWI-erfgoedveld, en dan zie je soms door het bos de bomen niet meer. Daarom duiden we elke maand iemand aan om in de kennisbank te duiken, er één fiche uit te plukken en die in de kijker te zetten.
De aftrap is voor Robin Debo, kennismedewerker bij ETWIE. Erg toepasselijk, want na de technische opstart van de kennisbank in de zomer van 2013 was Robin - aanvankelijk als jobstudent - druk bezig met het aanvullen ervan. Een jaar later bevatte de kennisbank al 933 actoren en sindsdien is dat aantal gestaag blijven groeien.
De keuze van Robin Debo
Gekozen item:
"Het Torenverplaatsingsmuseum in Bocholt."
Waarom:
"Vanaf het allereerste moment dat ik iets over het torenverplaatsingsmuseum in Bocholt las, was mijn interesse meteen gewekt. Vooral omdat het een wel héél specifiek onderwerp is om een volledig museum aan te wijden. Prachtig vond ik dat, en technisch zeer interessant, dus zeker ook nuttig voor de kennisbank!
Tot dan viel het thematisch groeperen van de vele fiches uit de kennisbank best goed mee: rond thema's als pakweg baksteen of diamant zijn heel wat mensen en organisaties actief. Maar een museum over het verplaatsen van een kerktoren, hoe label je dat?
Gecharmeerd door het idee van een torenverplaatsingsmuseum, en in de hoop nóg een museum of een collectie over het verplaatsen van gebouwen te ontdekken, toverde ik onder de categorie 'bouw en bouwtechnieken' speciaal een subthema 'verplaatsingswerken'. Tot op vandaag heeft het Torenverplaatsingsmuseum zo een uniek plekje gekregen in de kennisbank, als enige vertegenwoordiger van dit gekke thema. Tips over gelijkaardige collecties zijn dus heel erg welkom!"
Wat is het:
"Door het groeiende bevolkingsaantal van Bocholt aan het begin van de 20e eeuw was de Sint-Laurentiuskerk al enige tijd uit zijn voegen aan het barsten. In 1910 drong een uitbreiding van de kerk zich op. Geen eenvoudige opdracht. Gelukkig hadden de pastoor en de burgemeester vernomen dat twee Amerikanen in Antwerpen het Damstation al eens in z'n geheel wisten te verplaatsen. Ze namen contact op en vroegen aan deze M. Weiss, ingenieur van het polytechnisch instituut van Philadelphia, en zijn aannemer Morglia om de toren van de kerk van Bocholt te verplaatsen. Zo zou er ruimte vrijkomen om de middenbeuk te verlengen. Een samenloop van omstandigheden die Bocholt internationaal in het nieuws zou brengen en die de inwoners van Bocholt de bijnaam 'torenkruiers' gaf.
Weiss verhuisde naar Bocholt en was er enkele maanden druk in de weer met de noodzakelijke studies. Ondertussen leidde hij de voorbereidende werken in goede banen. Op het moment van de waarheid werd de kerktoren uit mergelsteen, daterend uit 1411, zo'n 2 centimeter van de originele funderingen getild, vervolgens 9,4 meter verplaatst en opnieuw neergezet op de nieuwe funderingen. Deze monumentale klus werd in 8 dagen geklaard - een ongeziene prestatie die lange tijd ook ongeëvenaard bleef.
Het huzarenstukje in Bocholt mocht internationaal op heel wat aandacht rekenen, van de East Oregonian (Oregon, VS) met als kop 'Two Yankee Engineers to move ancient tower' tot de Dundee Courier (Angus, Schotland) of the Linconshire Chronicle (Linconshire, Engeland) die er een artikel van ruim 4000 woorden aan besteedde. Tussen augustus en november 1910 was het verplaatsen van een toren in Bocholt wereldnieuws. L'immeuble et la construction dans l'Est had zelfs een scoop te pakken: zij konden melden dat deze werken 43.000 fr. hadden gekost. Ze hadden immers een fortuinlijke ontmoeting met 'un ingénieur liégeois, originaire de Bocholt' die hen deze details kon verschaffen.
Zelf ontdekken hoe deze torenverplaatsing technisch in zijn werk ging? De plannen doornemen? Foto's van de verplaatsing of de levensgrote maquette van het ingenieuze verplaatsingsysteem zien? De rol van de burgemeester, pastoor en brouwer ontdekken in dit hele verhaal? Dat kan alleen maar in het Torenverplaatsingsmuseum van Bocholt!
Om af te sluiten nog deze leuke prent uit Le Rire. Journal humoristique van 20 augustus 1910."
Bedankt Robin!
Volgende maand duikt Sanne Van Bellingen in de ETWIE-kennisbank.
Locaties
Verwante gemeentes