Vroegste telescopen geven geheimen prijs

Tiemen Cocquyt, conservator van het Museum Boerhaave in Leiden (Nederland), deed de voorbije jaren baanbrekend onderzoek naar de lenzen in 17de-eeuwse telescopen. Met een innovatief meetinstrument slaagde hij er als eerste in om lenzencollecties uit verschillende landen in detail met elkaar te vergelijken.

De telescoop werd in het begin van de 17de eeuw uitgevonden, maar slechts een tiental exemplaren uit die tijd bleef bewaard. Deze vroegste telescopen zijn echter te fragiel en kostbaar om ze te vervoeren voor vergelijkend onderzoek waardoor er tot voor kort nog weinig bekend was over de lensslijptechniek in de begindagen. Nochtans zorgde deze innovatie voor grote wetenschappelijke doorbraken: door de telescoop ontdekte Galilei manen rond Jupiter en besefte Christiaan Huygens dat Saturnus ringen had.

Vlaming Tiemen Cocquyt, die in 2015 een in de modder in Delft opgedoken 'kogelhuls' als oudste kijkertje van Nederland dateerde, ontwikkelde voor zijn onderzoek een mobiel hightech-meetinstrument. Op die manier kon hij ter plekke metingen verrichten en zo de ontwikkeling en praktijk van de Nederlandse en internationale optische cultuur in kaart brengen. In het bijzonder onderzocht hij slijpkenmerken en de kwaliteit van eeuwenoude kijkers uit collecties in Nederland, Duitsland en Zwitserland.

Voorstelling resultaten op 29 januari

Op zondag 29 januari presenteert Cocquyt zijn resultaten in Leiden aan experts en geïnteresseerden in telescopie en sterrenkunde. Klopte de bewering van Christiaan Huygens dat hij ‘de beste telescopen ter wereld’ maakte? En welke nieuwe 17de-eeuwse kijkers kwamen aan het licht tijdens zijn onderzoek? Deze lezing is gratis toegankelijk. Aanmelden kan via www.museumboerhaave.nl/onderzoek.