Wat zegt u...? Hulpmiddelen voor de slechthorenden in de 19de eeuw
In het Museum voor de Geneeskunde van de Université Libre de Bruxelles loopt momenteel een kleine, maar interessante tentoonstelling over hulpmiddelen voor slechthorenden. De expo toont mechanische hoorapparaten uit de privécollectie Otte-Lorré, die hoofdzakelijk dateren uit de 19de eeuw.
Doven en hardhorenden hebben in de loop van de geschiedenis veel minder aandacht gekregen dan blinde patiënten. Op het einde van de 17de eeuw verschenen al enkele boeken over mechanische hoortoestellen, maar pas in de 19de eeuw ontstond een belangrijke productie van dergelijke apparaten.
De oudste hoortoestellen bestonden uit een rechte hoorn in de vorm van een trompet. In 1819 werd de slanghoorn of conversatieslag uitgevonden. Geluid werd hierbij direct bij de mond opgevangen en via een slang naar het oor geleid. Halfweg de 19de eeuw kwam een model op de markt dat een groot succes werd: de kleine zakhoorn, omwille van zijn vorm ook 'London Dome' genoemd. Een variante op dit type was het zogenaamde 'zwaantje'. Een ander succesvol toestel, uitgevonden in 1860 door de Amsterdamse hoogleraar A.A. Guye, was de banjo-hoorn.
De productie van mechanische hoortoestellen ging door tot in de eerste helft van de 20ste eeuw. Rond 1900 werden echter de eerste elektrische hoorapparaten gemaakt. De eerste elektrische toestellen waren nog zeer onhandig, met batterijen die tot één kilogram wogen en zeer snel leeg waren. Vanaf 1935 werd echter gebruik gemaakt van de luchtledige buis of elektronenbuis, en de grootste verbetering kwam in 1947 met de uitvinding van de transistor.
De expo, gecureerd door prof. em. Luc Calliauw, vraagt aandacht voor dit vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van de gezondheidszorg. De collectie hoortoestellen, samengebracht door voormalig volksvertegenwoordiger Roger Otte (1916-2003) uit Sint-Lievens-Houtem, is een unicum in ons land.