
Bruggen
HoofdthemaEen brug is een constructie die geplaatst wordt over een hindernis, zoals een (spoor)weg, rivier of dal. Een brug verbindt twee oevers, een eiland met het vaste land en laten wegen doorlopen over obstakels heen. Een brug kan een vaste constructie zijn, maar kan ook mobiel zijn (bijvoorbeeld door te draaien of op te halen).
Bruggen zijn er alle soorten en maten. Ze worden geconstrueerd uit hout, gewapend beton, metaal of natuursteen. Er zijn diverse types bruggen: hangbruggen, boogbruggen, tuibruggen, hefbruggen, ophaalbruggen, draaibruggen, etc.
Historiek
De mens bouwt al sinds oudsher bruggen. De Romeinen waren bekende en geoefende bruggenbouwers. Zowel voor logistieke als militaire doeleinden bouwden ze in heel het Romeinse rijk houten en stenen bruggen. Een gekend voorbeeld is het Pont du Gard, een aquaduct in Frankrijk.
Eeuwenlang zoekt men manieren om bruggen te construeren én vorm te geven, zowel op vlak van materialen als op vlak constructie. Bruggen worden gebruikt als versterkingen voor steden en kastelen, worden volgebouwd (denk maar aan de Ponte Vecchio in Firenze) en kunnen een prestigieus bouwwerk zijn.
Een grote (r)evolutie vindt plaats wanneer men gietijzer gaat gebruiken voor de bruggenbouw. De eerste gietijzeren brug vinden we in Coalbrookdale, in het plaatsje Ironbridge, Groot-Brittannië, gebouwd in 1779. Later gaat men experimenteren met welijzer, andere manieren voor de ophanging, grotere overspanningen, het gebruik van 'vakwerk' (driehoeken) en staal.
Meer over de geschiedenis van (vaste) bruggen lees je in het artikel van Patrick Viaene, Water (en andere hindernissen) overbruggen. Aspecten van de (bouw)geschiedenis van vaste bruggen (SIWE-magazine nr. 35/38, 2008).
Erfgoed
De meeste relevante bruggen in Vlaanderen werden opgelijst en zijn gelabeld als beschermd monument of vastgesteld als waardevol en niet af te breken onroerend erfgoed. De beschermde bruggen genieten de volheid van hun beschermingsbesluit. Daarvan liggen er heel wat in Gent, maar ook in Bazel, Pollare of Hamme. Ze zijn beschermd en ondertussen ook gerestaureerd. Van oud schroot werden ze omgetoverd tot toeristische trekpleisters en kregen ze veelal een nieuwe rol als hotspots voor zacht recreatief fietsverkeer.
De meeste andere bruggen die vastgesteld zijn (maar niet beschermd), met een grote meerderheid in de Haven van Antwerpen, zijn vanuit industrieel-archeologisch en technologisch oogpunt ook interessant. Maar zij genieten enkel het voorrecht dat ze behouden moeten worden, zonder de financiële voordelen van een bescherming te kunnen genieten. Vlaamse of federale diensten dienen er immers voor te zorgen dat hun beschermd patrimonium ook behouden en gerestaureerd wordt, maar dienen dit integraal op hun eigen werkingskredieten te verrekenen.
Actoren
Wie weet iets?
Verwante publicaties
Titel | Auteur | Jaar | |
---|---|---|---|
19e eeuwse sierbruggen in België | Michael DE BOUW | 2008 | Bekijk de publicatie |
Arthur Vierendeel en de Scheepsdalebrug | s.n. | 2015 | Bekijk de publicatie |
Behoud van ijzeren hangbruggen voor voetgangers | Ine WOUTERS | 2008 | Bekijk de publicatie |
Bouwkundig ingenieering erfgoed 1944 - 2018 Onderzoek ter gelegenheid van de sloop van voetgangersbrug in voorgespannen beton | Michel PROVOST | 2019 | Bekijk de publicatie |
Bruggen in Nederland 1800-1900. Vaste bruggen van ijzer en staal | Maria VAN MAARSCHALK | 1997 | Bekijk de publicatie |
Bruggen over Gentse wateren. Een fotokatern | Patrick VIAENE | 2008 | Bekijk de publicatie |
De bouw van de oude Hansbrug in 1892 | Gust VANDEGOOR | 1995 | Bekijk de publicatie |
De bruggen in Schoten. De Kruinigenbrug | Guido VAN LEEMPUTTEN | 2010 | Bekijk de publicatie |
De Denderbrug. Van oud naar nieuw | Aimé STROOBANTS | 2010 | Bekijk de publicatie |
De Hansbrug tussen Haacht en Keerbergen. Deel 2. | Gust VANDEGOOR | 1995 | Bekijk de publicatie |
De Hansbrug tussen Haacht en Keerbergen. Deel I. | Gust VANDEGOOR | 9999 | Bekijk de publicatie |
De ijzeren brug van Pollare | Dirk VAN DE PERRE | 1989 | Bekijk de publicatie |
De ijzeren voetgangersbrug over de Dender te Pollare van constructie tot reconstructie (1912-1995) | Dirk VAN DE PERRE | 1996 | Bekijk de publicatie |
De Nieuwbrug. Splinternieuw en eeuwenoud. Deel 1. Alles nieuw. | Luc DEVRIESE | 2008 | Bekijk de publicatie |
De Nieuwbrug. Splinternieuw en eewenoud. Deel 2. Van hout naar beton. | Luc DEVRIESE | 2008 | Bekijk de publicatie |
De smeedijzeren hangbrug in Bazel bij Antwerpen | Ine WOUTERS | 2004 | Bekijk de publicatie |
De zweefbrug : Een brugtype dat de opkomst van de auto niet overleefde. | C.H. VAN ELDIK | 2003 | Bekijk de publicatie |
Een halve eeuw ten dienste van de Belgische waterwegen en dijken: Ulrich Kümmer (1792-1862), ingenieur van bruggen en wegen. | Bruno INDEKEU | 2004 | Bekijk de publicatie |
Een verdwenen openbare weegbrug in Hansbeke | Albert MARTENS | 1987 | Bekijk de publicatie |
Enkele alternatieve overwegingen bij het restauratieproject. Nassaubrug 2002. | Albert HIMLER | 2001 | Bekijk de publicatie |
Historische Dijlebrug te Wilsele (Leuven) eindelijk herbestemd als monument | Patrick VIAENE | 2006 | Bekijk de publicatie |
Historische gegevens over de Nassaubrug (1912) en omgeving. | Albert HIMLER | 2001 | Bekijk de publicatie |
IJzeren voetbruggen in Vlaanderen voor W.O. II | Luc DEGEZELLE | 1986 | Bekijk de publicatie |
IJzersterke bruggen. Een restauratiestudie naar de drie ijzeren bruggen van Tour & Taxis te Brussel. Jubelfeestbrug, Jean Dubrucqbrug en Demeerbrug | Frances KANNEKENS | 2018 | Bekijk de publicatie |
Kluisbergen, Hamme, Eine. Bruggen met een verhaal. | Louis DE COCK | 2003 | Bekijk de publicatie |
Nederlandse Bruggen Stichting Nieuws. | s.n. | 1993 | Bekijk de publicatie |
Omtrent de Vierendeelbrug over het Albertkanaal in Oelegem Ranst | Joke BUNGENEERS | 2010 | Bekijk de publicatie |
Over enkele bruggen in een historisch perspectief. | Jos VANDENBREEDEN | 1995 | Bekijk de publicatie |
Patrimoines de fonte, fer et acier: architectures et ouvrages d’art | B. ESPION | 2018 | Bekijk de publicatie |
Renovatie van de als monument beschermde Willembrug? | Albert HIMLER | 1997 | Bekijk de publicatie |
Restauratie- en herbestemmingsstudie van de Vapeurbrug, een ijzeren spoorhefbrug over de Moervaart te Moerbeke-Waas | Pieter BOONEN | 2015 | Bekijk de publicatie |
Straks 250 jaar Kanaalbrug in Kampenhout-Sas. | A. VERELST | 1998 | Bekijk de publicatie |
Typen van bruggen technisch bekeken. | Daniël VANDEPITTE | 1995 | Bekijk de publicatie |
Van vaste houten brugconstructie tot ijzeren vakwerkbouw: geschiedenis van de zogenaamde 'Mirabrug' over de Durme te Hamme | Harry VAN ROYEN | 1994 | Bekijk de publicatie |
Vervanging van de Boudewijnbrug. Onderdeel van het Kruisschanssluizencomplex te Antwerpen | Jean-Luc HABETS | 2017 | Bekijk de publicatie |
Water (& andere hindernissen) overbruggen. Aspecten van de (bouw)geschiedenis van vaste bruggen | Patrick VIAENE | 2008 | Bekijk de publicatie |
Locaties
Verwante gemeentes