Time is money. Het havenbeleid van het liberaal stadsbestuur in Antwerpen van 1848 tot 1914

Deze masterproef is het resultaat van wetenschappelijk onderzoek naar het politiek-economische verleden van de stad Antwerpen. Meer concreet gaat de studie uit naar het havenbeleid van het negentiende-eeuws liberaal stadsbestuur en haar effecten op de havenontwikkeling tussen 1848 en 1914. Hierbij staan twee vragen centraal. De eerste die zich stelt is hoe het stadsbestuur omging met de enorme uitdagingen die de negentiende-eeuwse technologische revolutie met zich meebracht. Ten tweede onderzoekt deze thesis wat de speelruimtewas van het liberale stadsbestuur in de belangrijkste maritieme kwesties. De onderzoeksresultaten werden bovenal bekomen uit archivalische bronnen uit het stadsarchief van Antwerpen, maar ook literatuur van Lode Hancké en Karel Veraghtert vormt een relevante onderbouw.Drie delen vormen de kernstructuur van deze masterproef. Het eerste deel gaat verder in op het negentiende-eeuwse liberalisme in Antwerpen. Het veronderstelt vier politieke cesuren binnen de onderzochte periode. Het biedt een heldere kijk op de betekenis van het liberaal gedachtegoed in de late negentiende eeuw, legt uit hoe de vrijzinnigen zich organiseerden, wie hun kopstukken waren en hoe zij zich verhouden tot de havenontwikkeling. Het tweede deel focust zich op de havenexpansie ten noorden en ten zuiden van de stad. Na een relaas van de havenontwikkeling, volgt een verklarend onderdeel dat de belangrijkste invloedsfactoren op het liberaal havenbeleid uit de doeken doet. Een derde deel gaat in op drie alternatieve vormen van havenexpansie, al dan niet verdedigd door de liberale politici. Dit deel geeft ook een duidelijke notie van andere belanghebbenden in de haven dan de feitelijke uitbaters en bestuurders; namelijk de nationale overheid en de Kamer van Koophandel. Uit het onderzoek kunnen we besluiten dat onder Antwerpse liberale politici een grote wil bestond, om tegemoet te komen aan de eisen die door reders en door nieuwe technologieën werden gesteld.