contact
MyEtwie
In de kijker

Honderd jaar brieffrankeermachines in België, 1925 – 2025. Deel 1: Wat voorafging aan het jaar 1925

Gepubliceerd op 25/10/2022
Categorie
Brieffrankeermachine (c) Jan Lannoye
Foto: Brieffrankeermachine, foto: Jan Lannoye

Tegenwoordig zijn postzegels zelfklevend. Ervoor moest je ze nat maken door eraan te likken of plakje je ze op je omslag met lijm. Als je één of twee brieven wil versturen, vormt dat geen probleem. Moet je echter tientallen, of honderdtallen, brieven versturen is dit een meer intensieve klus. Enter de brieffrankeermachine! Deze machine is gemaakt om brieven te frankeren en zo dus de postzegel te vervangen. In 2025 zal het honderd jaar geleden zijn dat de eerste frankeermachine in België in gebruik genomen werd. Maar van waar komt deze uitvinding? Jan Lannoye, kenner én verzamelaar van brieffrankeermachines, vertelt er ons in verschillende delen alles over!

Op vraag van de industrie en de zakenwereld wordt in het vierde kwart van de negentiende eeuw al gevraagd om het kleven van postzegels te vervangen door machines.

Officieel wordt de patentaanvraag van de Franse ingenieur Carle Busch te London op 22 augustus 1884 aangenomen als de eerste stap in die richting.

A New or Improved Method of and Apparatus for Impressing and Registering Fiscal Stamps to Supersede Adhesive or other Moveable Stamps

Ontwerptekening uit de patentaanvraag van Carle Busch (c) Londen - The British Library - Business & IP Centre
Foto: Ontwerptekening uit de patentaanvraag van Carle Buch. (c) The British Library Business Centre

Na veel proeven wereldwijd wordt op het zevende congres van de wereldpostunie U.P.U. te Madrid op 30 november 1920 beslist dat de aangesloten postadministraties voor al hun postverrichtingen machines mogen gebruiken onder bepaalde voorwaarden. De startdatum wordt vastgelegd op 1 januari 1922, dit was een optie en geen verplichting.

De Belgische Posterijen zijn pas ingestapt in dat systeem via het KB van 7 mei 1925 en het MB van 8 mei 1925 ondertekend door de minister Xavier Neujean.

Het gevolg was het dienstbevel nr. 43 van 13 juni 1925 waarbij de eerste vier zogezegde ‘vergunninghoudende firma’s’ en de modaliteiten kenbaar gemaakt werden aan de postmeesters van alle postkantoren.

Toen moest alles nog beginnen waardoor we pas nà de datum van 13 juni 2025 kunnen spreken van 100 jaar brieffrankeermachines in België.

Eerste aangetekende zending
Foto: Aangetekende zending van Brussel naar Parijs op 13 november 1925. Dit is een brief van de eerste machine van Hasler in België. Foto: Jan Lannoye