Uit de kennisbank: collectie mineralen en gesteenten van de UGent

De ETWIE-Kennisbank bestaat intussen 6 jaar. Ze bevat maar liefst 1562 fiches over mensen en organisaties uit het TWI-erfgoedveld, en dan zie je soms door het bos de bomen niet meer. Daarom duiden we elke maand iemand aan om in de kennisbank te duiken, er één fiche uit te plukken en die in de kijker te zetten.

Deze maand kiest Lyvia Diser, wetenschappelijk medewerker tentoonstellingen in het nieuwe GUM - Gents Universiteitsmuseum, haar favoriete item uit de kennisbank.

De keuze van Lyvia Diser

Gekozen item:

De wetenschappelijke erfgoedcollecties van de UGent, en in het bijzonder de collectie mineralen en gesteenten.

Waarom:

De kennisbank van ETWIE biedt een rijkdom aan fascinerende onderwerpen. Dus ik dacht: ik kies iets dat niet met mijn werk te maken heeft. Maar ik kan het niet laten, ik wil mijn passie delen. Ik koos dus voor de wetenschappelijke erfgoedcollecties van de UGent. Er is sinds een tiental jaren een groeiend bewustzijn voor academisch erfgoed, zowel van de zijde van universiteitsbesturen als van het Vlaamse erfgoedbeleid. Dat is een goede zaak, want er vallen schatten te ontdekken.

Als deel van mijn werk mag ik in de UGent-collecties snuisteren naar interessante stukken en verhalen. Dat is erg leuk en brengt me op veel verschillende plaatsen. De collecties van de UGent zijn her en der verspreid over de campus. In depots, ja, maar ook op zolders en in kelders, in gangen en bureaus van faculteitsgebouwen. Veel stukken zijn nog niet geïnventariseerd, wat betekent dat je soms ‘op de bots’ juweeltjes ontdekt.

Zo was ik onlangs op bezoek bij de wetenschappers van de vakgroep Geologie en Bodemkunde. De verantwoordelijke docent toonde me een vergaderlokaal dat zo’n beetje was ingericht als een huldeplek voor hun illustere voorganger, hoogleraar Alphonse Renard (1842-1903). In een etalagekast waren zijn geschriften en vondsten uitgestald. En centraal aan de muur, als het pronkstuk in de ruimte, een gigantische wereldkaart van bodemsedimenten. Getekend door Renard zelf in 1893. Wat ik er bijzonder aan vond: het was geen afgewerkte kaart, maar een work in progress, waarin je het denk- en scheppingsproces van de wetenschapper ziet. Ik had een instant crush. Enkele dagen later was de kaart al op weg naar het GUM. De verantwoordelijke docent en zijn collega’s zagen ‘hun’ stuk vertrekken, met pijn in het hart maar met overtuiging. Want, zo vonden ze, in de vaste opstelling van het GUM zal de kaart door veel meer mensen gezien worden en reflectie opwekken, en dat is wat erfgoed moet doen.

Wat ik opmerk is hoe die docent, en vele van zijn collega-wetenschappers, over de ‘schoonheid’ van de stukken spreken. Dat zie ik ook: overal in het wetenschappelijke proces zit schoonheid verborgen. Objecten die voortkomen uit kennisproductie kunnen een krachtige esthetische ervaring teweegbrengen. Die schoonheid is nochtans niet altijd evident. Sommige stukken worden mooi door het verhaal dat ze vertellen of, vind ik, doordat ze de kwetsbaarheid van de wetenschapsbeoefening ontsluieren, wars van alle verhalen over eureka’s en geniën… Vandaar mijn keuze!

Wat is het:

De academische erfgoedcollectie van de UGent is de grootste van Vlaanderen, met meer dan 400.000 objecten. Die zijn ondergebracht in een totaal van minstens tweeëntwintig deelcollecties, waarvan er zes tot voor kort in een eigen museum waren ondergebracht. De UGent-collecties zijn veelal ontstaan vanuit nuttige overwegingen, als onderwijsmateriaal voor proffen en hun studenten. Toch prikkelden de collecties al van bij hun aanvang ook het grote publiek – op vraag van de Gentenaars zelf werden de collecties jaarlijks, tijdens de Gentse Feesten, opengesteld. Vandaag hebben de meeste collectieobjecten geen praktisch nut meer, maar zijn ze stille getuigen van wat wetenschap is. Een selectie van de mooiste en meest intrigerende stukken is opgesteld in de permanente collectie van het GUM. Andere stukken zullen in de tijdelijke tentoonstellingen getoond worden.

Ga jij ook op zoek naar de wereldkaart met bodemsedimenten van zodra het GUM de deuren terug opent?

Eerder verschenen in deze reeks:

? Torenverplaatsingsmuseum Bocholt
? Retrotheek Nieuwerkerken
? Collectie Torck
? Bezoekerscentrum Jules Destrooper in Lo
? Het TWI-erfgoed van de gemeente Anderlecht
? Scheepvaart, scheepsbouw en -scheepsrestauratie
? Watergebonden erfgoed
? Bakovens
? Bakstenen
? Keramiekerfgoed van Boch
? Papiermolen van Herisem
? Museum 'Hier brandt de lamp'
? Drukkerijmuseum van de Koninklijke bibliotheek
? Cementrustiek
? Microscopen
? Elektriciteit
? Keukengerei
? Hôpital Notre-Dame à la Rose
? Een servies van Sabena
? Site Langerbrugge
? Patisserie Bloch