Virtuoos met Vuur! (2016-2018)
De driejarige smeedopleiding had als doel jonge, beloftevolle smeden zich nog verder te laten bekwamen in hun vak met de hulp van buitenlandse meesters.
Project in het kort
Titel: Virtuoos met Vuur! Een nieuwe smeedopleiding in België
Partners: IJzer en Vuur! vzw
Locatie: Molenbeek, Antwerpen en Charleroi
Looptijd: 2016-2018
Budget: € 120.000 via het SOFINA Fonds, beheerd door de Koning Boudewijnstichting
Contactpersoon: joeri@etwie.be
Doel
Borgen van ambacht
Om het ambacht van het kunstsmeden te borgen, werd een structurele aanpak ontwikkeld. IJzer en Vuur! vzw kreeg de hulp van verschillende partners, waaronder ETWIE, om een erfgoedproject uit te werken dat inzet op de borging van het ambacht.
Eén van de concrete acties was de uitwerking van een voortgezette opleiding in het kunstsmeden voor jonge smeden die al een basisopleiding hadden gevolgd. Een duwtje in de rug zodat ze zich zouden kunnen vestigen als professionele smid.
“Iemand die pas begonnen is, heeft een meetlat nodig. Claudio Bottero gebruikt die niet langer. Als je snel, efficiënt en maatvast kunt werken, zonder dat je urenlang bezig bent met meten, nameten en tellen, én je kan dat vijf keer herhalen: dan weet je wat je aan het doen bent. Je hebt met het smeden een aantal technieken die muscle memory zijn, waar je op de duur niet meer over hoeft na te denken.”
Yannick Jacobs
Aanpak
Met de financiële steun van het Platform voor Opleiding en Talent werd een driejarig programma ontwikkeld waarin buitenlandse meestersmeden Claudio Bottero en Pavel Tasovsky jongeren de kneepjes van het vak leerden. Na een korte selectieronde schoot het project uit de startblokken.
Claudio Bottero focuste eerst heel sterk op het tekenen en ontwerpen, om dan via verschillende oefeningen de mogelijkheden van het materiaal en de technieken af te tasten.
Zijn Tsjechische collega Pavel Tasovsky hechtte dan weer veel belang aan een uitstekende beheersing van de basistechnieken en het klassieke werk voordat de deelnemers een eigen vormentaal konden ontwikkelen om tot een eindwerk te komen.
“Het is niet gemakkelijk om het meesterschap exact te benoemen. Je slaat met een hamer op een stuk ijzer, maar daar is zo veel nuance mogelijk, en dat is een onderdeel van het meesterschap. Ook de manier waarop meesters werken is indrukwekkend. Daaraan herken je een echte meester: de manier waarop hij werkt, de manier waarop hij het vuur beheerst en de snelheid van uitvoering spelen allemaal een rol.”
Didier Henry
Resultaat
Twee buitenlandse meesters deelden gedurende 24 weken, dat zijn 960 uur in totaal, hun expertise met jonge, beloftevolle smeden. De opleidingen vonden plaats bij de historische smidse in het Zuiderpershuis van Antwerpen, bij la Fonderie in Brussel en in de smidse van Bois du Cazier in Charleroi.
“Oefening baart kunst: Claudio Bottero en Pavel Tasovsky zijn al erg lang met het ambacht bezig. Je herkent hun invloeden, je voelt het jarenlange oefenen en merkt dat ze kansen hebben gehad om veel te smeden. Het is moeilijk om het meesterschap exact te benoemen: ik denk dat er zeker nóg veel goede smeden zijn, maar dat ze niet altijd de naamsbekendheid hebben gekregen zoals deze twee meesters.”
Marieke Nuijens
Het belangrijkste resultaat van de opleiding was de overdracht van kennis en vaardigheden van de ene generatie naar de andere. Een verslag daarvan lees je in het magazine van FARO. Of bekijk de onderstaande reportage van IJzer en Vuur! vzw.
Ontdek het verslag van de unieke smeedopleiding
