Wol

Wolbestaat uit zachte, dunne haren van devacht van sommige dieren. Mensen gebruiken wol (meestal afkomstig vanschapen) voor kleding, dekens en dergelijke.

Wol onderscheidt zich vanhaar omdat het schubben heeft, waardoor er zaden en takjes in blijven hangen. Hierdoor wordt de huid van het schaap beschermd tegen beschadigingen. Verder is wol gekroesd. Het heeft tot 20 bochten per 2,5 centimeter. Hierdoor wordt de lucht goed vastgehouden, waardoor wol een goede warmte-isolator is. Beide eigenschappen, de schubben en de kroes, maken dat wol ook gemakkelijk gesponnen kan worden. De vezels haken namelijk gemakkelijk in elkaar en blijven daarna aan elkaar vastzitten.

Techniek

De productie van wol vindt plaats in een groot aantal stappen:

• Scheren

• Reinigen: Door de wol te wassen wordt het vuil verwijderd van onder andere vet, zweet, gras en ontlasting.

• Kaarden: Voor het spinnen wordt de wol gekaard. Daarbij worden de vezels ontward. Het kaarden gebeurt met eenkam met stalen punten. Machinaal gebeurt dit met een snel ronddraaiende cilinder voorzien van stalen punten of zelfs een naaldenbed.Met het kaarden verdwijnen ook de laatste restanten vuil. Na het kaarden kan er direct gesponnen worden. Voor een fijner resultaat moet de wol eerst nog gekamd worden.

• Spinnen: Tijdens het spinnen wordt de wol in elkaar gedraaid. Hierdoor worden de vezels met elkaar verbonden en wordt de draad sterker. Het aantal draaiingen waarmee het garen gesponnen wordt, noemt men de hoeveelheid twist. Door te spinnen ontstaat een enkele draad. Hoe fijner de wolvezel, des te dunner kan de draad gesponnen worden.

• Noppen: Het verwijderen van oneffenheden in de gesponnen draad in de vorm van knoopjes en losse uiteindjes noemt mennoppen.

• Twijnen: De enkele draad die na het spinnen is ontstaan, wordt met één of meer andere draden in elkaar gedraaid, waardoor een dikker en/of steviger resultaat ontstaat. Dit in elkaar draaien van meerdere draden heettwijnenen gebeurt meestal in de tegengestelde draairichting van het spinnen om het volume en de sterkte te verbeteren. Hierdoor wordt ook voorkomen dat de draden overtwist worden en de extra sterkte door het twijnen weer verliezen.

• Veredelen (o.a. verven)

Soorten

• Scheerwol is de onbeschadigde wol, geschoren van een gezond en levend schaap. Scheerwol is in een winkel te herkennen aan het internationalewolmerk, dat in meer dan 100 landen wettelijke bescherming geniet.

• Blootwol of plootwol is wol van een dood schaap. Het wordt verkregen door een chemische behandeling van de huiden van geslachte schapen.

• Scheurwol verwijst naar wolsoorten van mindere kwaliteit, herwonnen uit gedragen kleding of uit garen en weefselafval van de textielindustrie.

• Kunstwolis wol die voorkomt uit hergebruik. Het is niet rechtstreeks afkomstig van het dier, maar is gewonnen uit wol bevattendelompen.

Erfgoed

In België is voornamelijk Verviers gekend om zijn wolnijverheid.