Themanetwerk

janko-ferlic-eBtwD6ZG78I-unsplash_geenattributie

Ga naar

Thema's

Themanetwerk textielerfgoed

Wie aan het Gent van 200 jaar geleden denkt, kan niet om de vele spinnerijen, weverijen en (textiel)drukkerijen heen. De West-Vlaamse velden waren bezaaid met blauwe vlasbloemen, lakens lagen te bleken in de weilanden en elk huishouden had wel een lid dat werkte in de textielnijverheid. De werkomstandigheden zijn dankzij de film Daens onderdeel geworden van het collectief geheugen. In de jaren 1980 zette de Antwerpse Zes België op de modekaart en van heinde en verre trekt men naar Brugge om kant te kopen.

Wat rest er ons vandaag nog van dit erfgoed? Wat wordt er in de musea bewaard? Wie weet nog hoe de machines en getouwen werken? Wie heeft nog de kennis en kunde om deze objecten te restaureren? Hoe kunnen onderzoekers of ontwerpers op een duurzame manier opnieuw aan de slag gaan met dit erfgoed?

In groep kan je meer dan alleen, daarom bundelen we onze krachten in een netwerk rond het textielerfgoed in Vlaanderen om deze vragen te beantwoorden.

Begin 2020 nam het netwerk rond textielerfgoed in Vlaanderen een nieuwe start. ETWIE, de dienstverlenende rol van het Industriemuseum, coördineert het netwerk als één van de drie themanetwerken die deze beleidsperiode centraal staan, naast bedrijfs- en academisch erfgoed. Samen met Industriemuseum, Design Museum Gent, Texture, Museum van Deinze en de Leiestreek, MUST Ronse, Stadsmuseum Lokeren, SteM Sint-Niklaas, PARCUM, MAS, Modemuseum Antwerpen, Modemuseum Hasselt en Openluchtmuseum Bokrijk wordt een veldtekening gemaakt waarbij duidelijk moet worden wat textielerfgoed is, wie iets kan, wie iets weet en wie iets heeft.

Het Industriemuseum (toen nog MIAT) startte in 2010 met het opzetten van het Vlaams Textielnetwerk. Doel was om een samenwerking tot stand te brengen tussen textielmusea en -collecties waarbij het maken van collectieafspraken en het organiseren van een ‘textielweek of -maand’ centraal stonden. In 2011 werd het festival tec-STIEL georganiseerd als eerste samenwerking tussen de Vlaamse textielmusea, met het vakmanschap van textiel als centraal thema. Het initiatief kende geen vervolg en het opzetten van een netwerk rond textielerfgoed werd bij de inkanteling van ETWIE in het Industriemuseum in 2018 terug op de agenda geplaatst.

We bundelen onze krachten om samen prioritaire acties en noden met betrekking tot ons textielerfgoed uit te werken en de visibiliteit te vergroten. De deelnemende musea en organisaties kan je alvast terugvinden op deErfgoedkaart!

Een veldtekening

De veldtekening van het textielerfgoed in Vlaanderen wordt in verschillende stappen uitgevoerd. Er wordt gestart met de Vlaamse musea met een significante collectie textielerfgoed. In dit eerste deel van de veldtekening worden de partners van dit netwerk voorgesteld aan de hand van hun collectieprofiel en verzamelbeleid. In het voorjaar van 2020 werden alle organisaties bevraagd om een zicht te krijgen op hun noden. Deze noden werden geanalyseerd en resulteren in vier werkgroepen die zich hier inhoudelijk over buigen.

Het eerste deel van de veldtekening is nu raadpleegbaar. Hierin vind je een bondig overzicht van de collecties, collectieprofielen en verzamelbeleid van de partners uit het Netwerk textielerfgoed Vlaanderen.

Deel 1: inleiding, collectieprofielen en nodenanalyse

20190316_AV_details (c) Corlazzzoli (13)

Foto: Industriemuseum, © Corlazzzoli, CC-BY-NC-ND

Foto: Advertentie voor Singer

Waarderingstrajecten

Als één van de acties binnen dit netwerk werd in 2021 een waardering uitgevoerd op de naaimachines in de museale collecties van Industriemuseum, Design Museum Gent en Huis van Alijn.

In het rapport wordt er in eerste deel ingegaan op de naaimachine zelf. Wat is een naaimachine? Hoe werkt het, wie vond het uit en wat is de evolutie tot op vandaag? In het tweede deel van dit rapport wordt ingezoomd op naaimachines in museale collecties en meer specifiek op naaimachines in de Gentse museale collecties.

Het rapport kan je hier lezen en downloaden.

In 2022 waarderen we handweefgetouwen in Vlaamse museale collecties.

Foto: Onderzoeksbalans textielerfgoed. Cover: Ringspinmachine uit de collectie van Industriemuseum Gent. Foto: Corlazzzoli

Onderzoeksbalans textielerfgoed (2022)

De vraag werd gesteld aan onderzoekers binnen hun vakgebied om een bijdrage te schrijven over een bepaald thema en zo mee te werken om het onderzoek naar en van het textielerfgoed meer onder de aandacht te brengen. In deze eerste versie hebben we acht thema’s onder de loep genomen. De komende jaren wordt deze verder uitgebreid met nieuw onderzoek en andere thema’s.

Je kan de onderzoeksbalans textiel terugvinden inonze downloadsectie.

De onderzoeksbalans textielerfgoed is een uitdieping van de onderzoeksbalans industrieel erfgoed, waarvan een update verscheen in 2020. Het geeft een overzicht van het erfgoedonderzoek en het historisch onderzoek in en over textielerfgoed in Vlaanderen.

De onderzoeksbalans textielerfgoed is een digitale publicatie, waardoor deze periodiek kan aangevuld, aangepast en uitgebreid worden.

Foto: Handweven

Weven in Vlaanderen

In 2021 deden we een oproep zodat we in kaart konden brengen wie er bezig is met weven, op welke manier en welke noden er zijn m.b.t. een weefnetwerk in Vlaanderen.

De vragenlijst werd massaal ingevuld. Bijna 200 mensen gaven antwoord op de oproep. De vraag of er nood is aan een dergelijk netwerk in Vlaanderen is daarmee al meteen ingevuld.

Weven leeft dus zeker nog in Vlaanderen. Er werd ook zeer duidelijk gemaakt dat het organiseren van een weefnetwerk bij ons een welkom initiatief zou zijn.

De organisatie van het netwerk rond Weven in Vlaanderen wordt momenteel getrokken door een aantal enthousiastelingen, in samenwerking met ETWIE en Industriemuseum. Er is (nog) geen officiële vereniging of organisatie.

Doel is om het ambacht en het weven, maar vooral ook de mensen die ermee bezig zijn, te ondersteunen en verenigen. Alle ideeën en helpende handen zijn welkom! Stuur een mailtje naar: sanne@etwie.be

Op 15 mei 2022 vond een eerste ontmoetingsdag rond Weven in Vlaanderen plaats. Het verslag van die dag en de presentaties kan je online raadplegen.

Locaties

Verwante gemeentes

Google Maps laden ...

Foto: Collectie Industriemuseum

Foto: Collectie Industriemuseum

Foto: Collectie Industriemuseum

Foto: Collectie Industriemuseum

Vlas_3. 7. zwingelarij 4_20-3_vlasmuseum_F01494_Collectie Texture

Foto: Vlaszwingelarij. Collectie Texture, museum van vlas en textiel

Vragen over textielerfgoed?

Zelf textiel in je collectie?

Een idee om binnen het Netwerk Textielerfgoed Vlaanderen uit te werken?

Contacteer ons!

Subthema's

textiel_terri-bleeker-unsplash_geenattributie_ETWIE

Actoren

Verwante publicaties

Titel	Auteur	Jaar
200 jaar textielnijverheid te Dendermonde 1787-1987.	Aimé STROOBANTS	1987	Bekijk de publicatie
Bibliographica Textilia historiae: towards a General Bibliography on the History of Textiles Based on the Libary and Archives of the Center for Social Research on Old Textiles (CSROT)	Seth SIEGELAUB	1997	Bekijk de publicatie
De Gentse textielarbeider en zijn dialect.	Eddy LEVIS	2009	Bekijk de publicatie
De musealisering van de techniek. De tot standkoming van het museum voor Techniek en Arbeid in Mannheim, het Nederlands Textielmuseum in Tilburg en het Museum van Wetenschap en Industrie te Manchester in de periode van 1945 tot 1995.	Erik BESSELING	1998	Bekijk de publicatie
De textiel.	A. VANRIE	1980	Bekijk de publicatie
Het gebruik van stoommachines in de Oostvlaamse nijverheid, vooral de textielnijverheid, voor 1940. Vijfde nationaal kongres voor industriële archeologie. Textiel	Adriaan LINTERS	1979	Bekijk de publicatie
Het Manchester van Vlaanderen, Tentoonstelling rond de textielgeschiedenis van Roeselare. Museum Blomme, 15 februari tot 2 maart 1997.	Claudine VANDE VOORDE	1997	Bekijk de publicatie
Industrieel-archeologische musea in de bescherming van het roerend patrimonium. Vijfde nationaal kongres voor industriële archeologie. Textiel. Handelingen	Adriaan LINTERS	1979	Bekijk de publicatie
L'industrie texile en Belgique, en Wallonië et en Hainaut aux 19ième et 20ième siècles.	Claude DEPAUW	2002	Bekijk de publicatie
L'industrie textile à Verviers.	Claude DESAMA	1988	Bekijk de publicatie
Le Petit Verviers. De textielindustrie in Eeklo (1794-1940)	Frederik DE COCKER	2003	Bekijk de publicatie
Mechanisering en ekonomische groei: de Gentse katoenindustrie in de eerste helft van de 19e eeuw. Vijfde nationaal congres voor industriële archeologie. Textiel.	J. DE VISSER	1979	Bekijk de publicatie
Mouscron. L'industrie textile.	Claude DEPAUW	1994	Bekijk de publicatie
Ontwikkeling van de textielnijverheid in West-Vlaanderen.	Els ADRIAENSSENS	1990	Bekijk de publicatie
Opkomst en ondergang van de textielnijverheid in het Meetjesland.	Ann VAN LEMBERGEN	1988	Bekijk de publicatie
Pépinster. La Textile de Pépinster.	Catherine BAUWENS , Freddy JORIS	1994	Bekijk de publicatie
Sekse als sleutel tot succes?. Vrouwen en de verkoop van textiel in de Noordelijke en Zuiderlijke Nederlanden 1650-1800.	s.n.	2007	Bekijk de publicatie
Textiel in Ronse, gewikt en geweven	Eric DEVOS	2012	Bekijk de publicatie
Textielaanbod in het achttiende eeuwse Gent.	Emmanuel MEERSCHAUT	1991	Bekijk de publicatie
Textielverleden Waarschoot. Open monumentendag 1996	Bart BONNE	1996	Bekijk de publicatie
Une industrie méconnue : le textile en Wallonie et en Hainaut : seconde partie.	Claude DEPAUW	2004	Bekijk de publicatie
Unravelling textiles. A handbook for the preservation of textile collections.	Foekje BOERSMA	2007	Bekijk de publicatie
Van werkwinkel tot fabriek: de textielnijverheid te Antwerpen (einde 15de - begin 19 de eeuw).	A. THIJS	1987	Bekijk de publicatie
Vereenigd zijn we alles. Onvereenigd zijn we niets. 100 jaar textielsyndicalisme 1898-1998	Bart DE WILDE	1998	Bekijk de publicatie
Verviers. L'atelier textile Peltzer dit Maison Closset.	Catherine BAUWENS , Freddy JORIS	1994	Bekijk de publicatie