Telegrafie

Historiek

De mens heeft altijd al boodschappen op een zo kort mogelijke tijd over zo groot mogelijke afstanden willen verspreiden. Van rooksignalen naar postkoetsen, speciale koeriers en vuurbakens was het pas met de introductie van de telegrafie dat er een ware revolutie in de communicatietechnologie kwam.

Eerst was er de optische telegrafie. In 1684 dacht Robert Hooke een eerste systeem uit, maar het werd nooit geïmplementeerd. In 1767 hield Richerd Lovell Edgeworth een eerste experiment dat geen opvolging kreeg. Het is Claude Chappe die in 1792 een demonstratie hield met zijn optische telegrafen; de semaforen (seintorens). Op korte tijd werd doorheen Frankrijk een uitgebreid communicatienetwerk van meer dan 5000 km met zo'n 500 semaforen gebouwd waarmee in 25 minuten een boodschap van Marseille naar Parijs kon worden gestuurd. Het systeem werd overgenomen in andere landen. In mei 1803 werd de eerste dienst van de optische telegraaf in ons land opgestart.

Rond 1835 ontwikkelden verschillende uitvinders elektrische telegrafen (Altor, Morse, Wheatstone en Cooke, Marconi ...). Alle systemen gebruikten in patroon onderbroken elektrische stroomstoten die een code overseinden. De wijzertelegraaf toonde bijvoorbeeld afzonderlijke letters, maar vereiste meerdere draden om signalen over te seinen. De telegraaf van Samuel Morse uit 1835 gebruikte slechts één draad. Via de morsecode konden boodschappen vertaald worden in bepaalde patronen die via de seinsleutel in elektrische signalen werden omgezet en verstuurd naar een ontvanger. De ontvanger zag of hoorde deze signalen en kon deze opnieuw decoderen. Dit systeem was enorm succesvol en al snel werdt een telegrafienetwerk aangelegd dat nagenoeg de hele wereld verbond (o.a. met transatlantische kabelverbindingen). De eerste dienst van de elektrische telegraaf in ons land werd gelanceerd in 1846 langs de spoorweglijn Brussel-Antwerpen.

Het grootste nadeel van deze telegrafen bleef wel de noodzakelijke fysieke verbinding via een draad. Het was Guglielmo Marconi die sinds 1885 bezig was met de ontwikkeling van draadloze telegrafie. In 1896 slaagde zijn eerste demonstratie in Londen. In 1899 kon een boodschap draadloos over het Kanaal worden gestuurd. In 1901 werd voor het eerst een morsebericht draadloos over de Antlantische Oceaan gestuurd.

Vandaag is het in veel landen nog mogelijk om een telegram te versturen. In België bood Proximus deze dienst tot eind 2017 aan.